میرزا علی ایروانی
ولادت
علامه و محقق بزرگ، حاج ميرزا على بن شيخ عبد الحسين بن على اصغر بن محمد باقر ايروانى نجفى از علماى بزرگ حوزه علميّه نجف اشرف، در 25 شعبان سال 1301 هجرى قمرى در نجف اشرف ديده به جهان گشود. در اوائل سن بلوغ پدر خود را از دست داد، اما از نعمتهاى الهى بر او، مادرى مهربان و دلسوز بود. مادرش براى او معلمى خصوصى گرفت و او را با علوم مقدماتى و معارف اسلامى آشنا ساخت. وى علوم عربى و منطق را در همان دوران فرا گرفت.
خاندان
خاندان ايروانى در نجف اشرف از خاندانهاى مشهور به علم و تقوا است و بسيار مورد احترام مردم هستند. عموى او محقق بزرگوار، ملا محمد ايروانى مشهور به «فاضل ايروانى» از علماى بزرگ و از مراجع تقليد بعد از شيخ انصارى بود. برادرانش شيخ احمد ايروانى، شيخ صادق ايروانى و شيخ طاهر ايروانى از شخصيتهاى مشهور به تقوا و از سخنرانان مشهور و از ذاكرين سيد الشهداء عليهم‌السلام بودند. فرزندش ميرزا يوسف ايروانى نيز از علماى بزرگ شهر تهران بود. وى در مسجد قندى در جنوب شهر تهران نماز جماعت برگزار مى‌نمود.
تحصيلات
ميرزا على ايروانى علوم مقدماتى را در منزل فرا گرفت و پس از آن، وارد حوزه علميّه نجف اشرف شد و از مجالس مشهور آن حوزه بهره‌مند گرديد. رسائل و مكاسب را در محضر درس مدرس مشهور، شيخ حسن تويسركانى فرا گرفت. پس از اتمام دروس سطح، در درس خارج اصول آيت الله ملا محمد كاظم خراسانى، صاحب كفايه شركت كرد. وى يك دوره كامل اصول و يك دوره تا آخر استصحاب را از محضر آن عالم بزرگ فرا گرفت. او در درس خارج فقه آيت الله سيد محمد كاظم طباطبايى يزدى، صاحب عروه و درس ميرزا محمد تقى شيرازى، رهبر انقلاب عراق نيز شركت كرد. پس از آن به كاظمين رفت و از محضر درس علامه سيد ابراهيم درودى خراسانى، از شاگردان ميرزاى شيرازى بهره برد.
تدريس
ميرزا على ايروانى كه خود از علماى بزرگ و از چهره‌هاى سرشناس علماى دوران گرديده بود درس خارج فقه و اصول خود را آغاز كرد و طلاب فراوانى از محضر او بهره بردند. وى چندين دوره خارج اصول را تدريس كرد. شخصيت علمى و اجتماعى علامه ميرزا على ايروانى از شخصيتهاى مشهور و محترم عراق به شمار مى‌آيد. وى مشهور به فضل و تقوا بود و از محققين نام‌آور دوران خود محسوب مى‌شد. او در ميان علما از عزت و احترام خاصى برخوردار بود و در ميان مردم، به خصوص مردم نجف، از ارزش و مقام والايى بهره‌مند بود. وى داراى فكرى روشن و آراء و نظرياتى برجسته بود.
اساتيد
وى از محضر علماى بزرگى بهره برده، مانند: 1 - آيت الله ملا محمد كاظم خراسانى 2 - آيت الله سيد محمد كاظم طباطبايى يزدى 3 - آيت الله ميرزا محمد تقى شيرازى 4 - علامه سيد ابراهيم درودى 5 - شيخ عبد الحسين بن شيخ عيسى رشتى نجفى 6 - شيخ حسن تويسركانى
شاگردان
شاگردان فراوانى از محضر آيت الله ايروانى بهره برده‌اند كه از جمله آنهاست: 1 - سيد محمد سعيد بن سيد نجيب حسنى 2 - سيد هادى حسينى تبريزى و شخصيتهاى فراوان ديگر.
تأليفات
وى داراى تأليفات ارزشمندى است مانند: 1 - نهاية النهاية في شرح الكفاية، اين كتاب در شرح كفاية الأصول آخوند خراسانى است و از بهترين شرح‌هايى است كه توسط شاگردان ايشان نگاشته شده است.
2 - بشرى المحققين، يك دوره علم اصول است و شامل نظريات و آراء اصولى ايشان است. 3 - حاشية على المكاسب، حاشيه‌اى است بر كتاب مكاسب شيخ انصارى. 4 - رسالة في فروع العلم الإجمالي 5 - رسالة في اللباس المشكوك 6 - كتاب في الطهارة 7 - كتاب الصلاة 8 - كتاب في الصوم 9 - كتاب في الحج 10 خير الزاد ليوم المعاد، كه رساله عمليّه ايشان است و به فارسى نگاشته شده است.
وفات
سرانجام اين عالم انديشمند پس از عمرى خدمت به اسلام و معارف اسلامى در روز جمعه 12 ربيع الأول سال 1354 هجرى قمرى در شهر كربلا ديده از جهان فرو بست و حوزه علميّه كربلا و نجف و همه مردم عراق را در سوگ خود فرو نشاند. بدن شريفش را به نجف اشرف بردند و در حرم امير مؤمنان حضرت على عليه‌السلام به خاك سپردند.
منابع
نرم افزار اصول فقه، مرکز نور.
