آیه 91 انعام
منبع: نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و سایر مفسرین خاصه و عامه ، ص 341
نویسنده: محمدباقر محقق
شأن نزول آیه 91 سوره انعام
«وَ ما قَدَرُوا اللَّهَ حَقَّ قَدْرِهِ إِذْ قالُوا».[۱]
«شیخ طوسی» درباره نزول آیه چنین روایت شده كه پیامبر به یكى از علماى یهود كه چاق و فربه بود و به او مالك بن الصیف یا فنحاص مى گفتند،[۲] فرمود: آیا در تورات نیست كه میگوید خداوند با اشخاص فربه و چاق دشمن است؟ آن مرد در خشم شد و گفت: خداوند بر بشر هیچ چیزى نفرستاده است سپس یهودیان از گفتار آن یهودى تنفر جستند و به وى لعنت فرستادند و این آیة نازل گردید. چنانكه عكرمه و قتاده گویند.[۳]
محمد بن كعب القرظى گوید: درباره جماعتى از یهود نازل شده و مانند آن را نیز از ابن عباس روایت كرده اند، مجاهد گوید: درباره مشركین قریش نازل شده و مانند آن را نیز از ابن عباس هم روایت و نقل نموده اند و البته روایت اخیر درباره شأن و نزول به سیاق آیة شبیه تر است.[۴]
پانویس
- ↑ بقیه آیة، «ما أَنْزَلَ اللَّهُ عَلى بَشَرٍ مِنْ شَيْ ءٍ قُلْ مَنْ أَنْزَلَ الْكِتابَ الَّذِی جاءَ بِهِ مُوسى نُوراً وَ هُدىً لِلنَّاسِ تَجْعَلُونَهُ قَراطِیسَ تُبْدُونَها وَ تُخْفُونَ كَثِیراً وَ عُلِّمْتُمْ ما لَمْ تَعْلَمُوا أَنْتُمْ وَلا آباؤُكُمْ قُلِ اللَّهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِی خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ؛ توانائى خدا را به اندازه واقعى آن نشناخته اند زیرا گفتند: خداوند بر بشر چیزى نفرستاده است. بگو: (اى پیامبر) چه كسى بر موسى كتاب را كه روشنائى و راهنماى مردم است فرستاده كه آن را بر كاغذها مى نوشتند (و مقدارى) از آن را آشكار و بسیارى از آن را پنهان میداشتند و چیزهائى به شما یاد داده شده كه نه شما و نه پدران شما آن را نمى دانستید بگو كه (همه چیز از) خداوند است سپس واگذار آنها را كه در بازى خود فروروند».
- ↑ سدى گوید: فنحاص بن عازورا است.
- ↑ در تفاسیر مجمع البیان و ابن ابىحاتم از سعید بن جبیر روایت شده است و در تفسیر جامع البیان از طریق ابن ابىطلحة از ابن عباس روایت گردیده است.
- ↑ صاحب مجمع البیان بنا به روایت از ابن عباس چنین افزوده و گوید: یهودیان به رسول خدا صلی الله علیه و آله گفتند: یا محمد! آیا خداوند بر تو كتابى فرستاده؟ فرمود: بلى، گفتند: به خدا قسم خداوند بر تو كتابى نازل نكرده سپس این آیة نازل شد، برخى گویند: درباره كفار نازل شده كه منكر شده بودند از این كه خداوند بر هر چیز قادر است چنان كه از ابن عباس نیز روایت گردیده است».