دائرة المعارف بزرگ اسلامی (کتاب)
دائرة المعارف بزرگ اسلامی که نخستین جلد از مجموعه 35 جلدی آن در سال 1367 به چاپ رسید؛ یکی از انتشارات در دست انجام مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی است.
مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی مؤسسهای علمی ـ پژوهشی است که در اسفند ماه 1362 به منظور تدوین و انتشار دانشنامههای عمومی و تخصصی و کتب مرجع در ابعاد مختلف معارف بشری به ویژه فرهنگ و تمدّن اسلامی و ایرانی به همت محمد کاظم موسوی بجنوردی بنیاد نهاده شد.
مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی توفیق یافته است که با تکیه بر روشهای علمی و استناد بر موثقترین منابع و تازهترین اطلاعات به تدوین دائرةالمعارفی بپردازد که نیاز علمی جوامع اسلامی را تا آنجا که ممکن است برآورده سازد. اگرچه این دائرةالمعارف، به اعتبار انحصار آن به فرهنگ جهان اسلام، تخصصی است، ولی دامنهای بسیار گسترده دارد؛ بدیهی است که فرهنگ عظیم اسلامی را باید آن چنان که هست، شناخت و هم آن چنان تعریف و عرضه کرد.
مدخل هایی که برای دائرةالمعارف بزرگ اسلامی پیشبینی میشود، کلیۀ زمینههای خرد و کلان فرهنگ و تمدن اسلامی، مانند قرآن شناسی، فقه، حدیث، تاریخ سیاسی و اجتماعی، جغرافیای تاریخی و انسانی، اسلام و فرقههای اسلامی اعم از فرق مذهبی و مکاتب کلامی، فلسفه و عرفان، زبان و ادبیات سرزمینهای اسلامی، تاریخ علوم ریاضی و طبیعی، هنر و معماری در سرزمینهای اسلامی، مردمشناسی، و نیز جنبههای فرهنگ بومی و محلی اقوام مسلمان را در بر میگیرد. این تنوّع در موضوعات و مدخل های دائرةالمعارف بزرگ اسلامی، از یک سو امتیاز آن را بر دانشنامههای مشابه که به برخی از موضوعات تمدن اسلامی توجه بیشتری مبذول داشتهاند، نشان میدهد و از سوی دیگر کوششهای گستردهتر و عمیقتری را برای دستیابی به نکات و جزئیات مهمی از این فرهنگ و تمدن که مورد غفلت قرار گرفته است را طلب میکند. لذا اصحاب دائرةالمعارف در تألیف و تحقیق، تکیه بر منابع اصیل و معتبر و کهنی را که از بطن و متن فرهنگ اقوام مسلمان و تمدن اسلامی برخواسته، اساس کار خویش قرار دادهاند و البته این بدان معنی نیست که در این مهم از منابع جدیدتر و تحقیقات امروزی غفلت ورزند، بلکه میکوشند تا عناصر مختلف تاریخ سیاسی و اجتماعی و علمی و ادبی و هنری اسلامی را بیطرفانه و با نگاهی علمی از منابع اصلی استخراج نموده و در قالب مقالات منسجم ارائه کنند. به این دلیل مدخل ها و موضوعاتی در این دائرةالمعارف مطرح شده که برخی از آنها برای اولین بار مورد تحقیق دقیق قرار میگیرند.
این دائرة المعارف به زبان عربی و انگلیسی نیز ترجمه و چاپ می شود.