منابع تاریخ غزنوی
نسخهٔ تاریخ ۱ دسامبر ۲۰۱۳، ساعت ۰۹:۳۴ توسط History of islam (بحث | مشارکتها)
غزنویان نخستین خاندان حکومتگر ایرانی پس از اسلام اند که تاریخ های سلسله ای مفصل و گرانباری درباره آنها نگاشته شده و به یادگار مانده است از این روی سرگذشت روزگار آنان را پیش و پیش از همه باید رد تاریخ های سلسله ای جستجو کرد و آنگاه در دیگر گونه های منابع از جمله تاریخ های عمومی، محلی، وزارت، تذکره ها، آثار ادبی، و دیگر نوشته های مرتبط. نخستین تاریخ دودمانی غزنویان کتاب تاریخ یمینی نوشته ابونصر محمدبن عبدالجبار عتبی است. اصل کتاب به عربی است اما در سال 602ق ناصح بن ظفر جرذقانی آن را به فارسی ترجمه کرد . این ترجمه از نثری متصنع و متکلف برخوردار است و پیش از متن اصلی عربی مورد استفاده مورخان و محققان بعدی بوده است. تاریخ یمینی کهنام خود را از یمین الدوله محمود غزنوی گرفته است عمدتاً شامل شرح کشورگشایی های محمود غزنوی و پدرش سبکتکین می باشد.
ردیف | نام کتاب | مؤلف | نوع | موضوع | دیدگاه مولف | مناسب استفاده |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | تاریخ یمینی | ابونصرمحمدبن عبدالجبار عتبی | تاریخ سلسله ای | در اصل سرگذشت فرمانروایی یمین الدوله محمود غزنوی است اما از انجا که رویدادهای مربوط به شکل گیری خاندان غزنوی و برامدن و جدائی آنان از خاندان سامانی و رویدادهای مربوط به فروپاشی سامانیان و جانشین شدن غزنویان به جای آنان را در بر می گیرد | عتبی با آنکه مورخی نسبتاً دقیق است اما از آنجا که مورخ دربار غزنوی است و این خاندان در ر قابت با سامانیان به فرمانروایی رسیده است طبیعتاً نمی تواند موضع کاملاً بی طرفانه ای نسبت به خاندان سامانی داشته باشد از این جهت باید این واقعیت را در هنگام استفاده از روایات او درباره ی سامانیان مورد توجه قرار داد | می تواند برای شناخت بخشی از تاریخ سامانی که بیشتر نیمه پایانی حکومت آنهاست سودمند باشد. |