جواهرالكلام

منبع: کتابشناسی تفصیلی مذاهب اسلامی

نویسنده: محمدرضا ضمیری

مؤلف:

حاج محمدحسن نجفى فرزند شیخ باقر نجفى، معروف به صاحب جواهر (م 1266 ق).

زندگی‌نامه و اظهارنظرها:

وى یكى از بزرگ ترین علما و مراجع شیعه در قرن سیزدهم هجرى است. عموم فضلا و مسلمانان به مراتب علمى و استادى این شخصیت علمى و فقیه بزرگ اسلامى اذعان داشته اند. او مطالب علمى و فقهى را با بیان شیوا و مستدل تقریر مى فرمود و از حوزه درسش فضلایى به درجه اجتهاد و مرجعیت رسیدند. شیخ محمدحسن در آغاز، محضر وحید بهبهانى را درك نمود.

بعد از فوت وحید در عراق از محضر شیخ جعفر كبیر، پسرش شیخ موسى، صاحب ریاض، سید محمد مجاهد، سید جواد عاملى و دیگران بهره مند گشت و خود به بحث تحقیقاتى فقهى مى پرداخت. او تحقیقات فقهى و اندیشه هاى صائب خود را جهت جلوگیرى از فراموشى با استفاده از كتاب شرایع محقق مدون مى ساخت.

استادان:

شیخ قاسم محى الدین (م 1238 ق)، شیخ كاشف الغطاء، شیخ موسى، شیخ محمد، سید جواد عاملى (صاحب مفتاح الكرامه)، سید بحرالعلوم وحید بهبهانى.

شاگردان:

سید اسماعیل بهبهانى، شریعتمدار سبزوارى، سید اسد درشفتى اصفهانى، شیخ محمدحسن آل یاسین، شیخ راضى نجفى، آخوند ملا على كنى، شیخ عبدالحسین تهرانى، آقا حسن نجم آبادى، سید محمد هندى، شیخ نعمت الله عاملى، امیرحسن مدرس اصفهانى، حاج میرزا حبیب الله رشتى، حاج میرزا عبدالرحیم نهاوندى، شیخ جعفر شوشترى، حاج میرزا حسین تهرانى، حاج میرزا خلیل تهرانى، سید حسین كوه كمره اى و دیگران.

معرفى اجمالى كتاب:

این كتاب در حقیقت دائرة المعارف فقه شیعه و یك مجموعه كامل فقهى است كه حاوى نظریات و آراى فقهى علماى متقدم و متأخر است. كتاب جواهر از دیدگاه تمام علما و تراجم حائز اهمیت است.

صاحب روضات الجنات كه معاصر صاحب جواهر بود، در وصف این كتاب چنین مى نویسد: «جواهرالكلام دریاى پهناور عجیبى است كه تمام مراتب عملى را دارا است؛ كتاب روشنى است كه هر كس هر گونه مسائل فقهى و احكام الهى را بخواهد با تحقیقات مبسوط در آن بدست مى آورد. جواهر مانند شكوفه اى است از درخت طوبا كه ریشه اش در طور معنى واقع و استوار گردیده و فروعش در خانه ها ظاهر شده است».

وضعیت نشر:

این كتاب به همت دارالكتب الاسلامیه در تهران چاپ و منتشر شده است.