آیه 54 مائده
منبع: نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه ، ص 291
نویسنده: محمدباقر محقق
شأن نزول آيه 54 سوره مائده
«يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ».[۱]
«شیخ طوسی» درباره شأن و نزول اين آيه چهار قول است:
اول، حسين و قتادة و ضحاك و ابن جريج گويند: درباره ابوبكر نازل گرديده است.
دوم، سدى گويد: درباره انصار نزول يافته است.
سوم، مجاهد بنا به روايت منقول از پيامبر گويد: درباره اهل يمن نازل شده است و اين قول را طبرى به خاطر روايت منقول از رسول خدا صلى الله عليه و آله و سلم پسنديده است و نيز گويند: كه آنان از اقوام ابوموسى اشعرى بوده اند كه در زمان عمر بن الخطاب به او وارد شدند و نيز به اسلام نصرت و يارى مؤثرى نمودند.
چهارم، از امامين باقر و صادق عليهماالسلام و نيز از حذيفه و عمار و ابن عباس روايت شده كه درباره اهل بصره و كسانى كه با امام على مرتضى عليهالسلام به جنگ پرداختند، نازل گرديده. چنان كه از امام مرتضى روايت شده كه در هنگام جنگ بصره فرمود: به خدا قسم تا به امروز اهل اين آيه به جنگ و كارزار نپرداخته بودند سپس آيه را تلاوت فرمود.
همچنانى كه روايت مزبور را حذيفه و عمار و ديگران هم روايت و نقل نموده اند و تنها موضوعى كه تأويل مزبور را در قول چهارم تقويت ميكند آنست كه خداوند اوصافى را كه در آيه ذكر فرموده تمام و كمال در امام مرتضى عليهالسلام مى يابيم كه از هر حيث تمامى صفات مذكور در آيه را واجد و دارا مى باشند.[۲]
پانویس
- ↑ بقيه آيه، «فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكافِرِينَ يُجاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَلايَخافُونَ لَوْمَةَ لائِمٍ ذلِكَ فَضْلُ اللَّهِ يُؤْتِيهِ مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيمٌ؛ اى آن كسانى كه گرويده اند، هر كسى كه از دين خود بيرون رود و مرتد شود. بزودى خداوند عده اى را كه دوست ميدارد و آنها نيز خدا را دوست ميدارند و نسبت به گروندگان فروتن و نسبت به كافران سرافراز و توانا هستند، براى يارى اسلام برمى انگيزاند كه در راه خدا جهاد كنند و (اينان) در راه دين از سرزنش كسى باك ندارند اين است لطف و فضل خداوند به هر كه بخواهد عطا و بخشش نمايد و خداوند (داراى رحمت) وسيع و دانا است».
- ↑ ثعلبى كه از مفسرين عامه است در تفسير خود چنين گويد: كه اين قسمت از آيه «فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَ يُحِبُّونَهُ» درباره على عليهالسلام نازل شده است. چنان كه صاحب نهج البيان نيز به نقل از امامين باقر و صادق علیهماالسلام گويد: كه درباره امام مرتضى علیهالسلام نازل شده و در تفسير على بن ابراهيم آمده كه درباره امام قائم عليهالسلام و اصحاب او نازل شده كه در راه خدا مجاهده نمايند.