آیه 181 آل عمران
منبع: نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه ، ص 168
نویسنده: محمدباقر محقق
شأن نزول آيه 181 سوره آلعمران
«لَقَدْ سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّذِينَ قالُوا إِنَّ اللَّهَ فَقِيرٌ».[۱]
سدى[۲] و مقاتل[۳] و عكرمة و ابن عباس[۴] روايت كنند كه ابوبكر به يكى از مدارس يهوديان داخل گرديد و نيز گويند كه به دستور رسول خدا صلى الله عليه و آله براى تبليغ اداء صلوة و دادن زكات رفته بود، اجتماعى ديد كه گرد فنحاص بن عازورا جمع شده بودند. پس از اظهارات ابوبكر فنحاص گفت: اى ابوبكر بنابر آنچه كه تو ميگوئى، معلوم ميشود خداى شما فقير است ولى بدان كه ما همه از اغنياء هستيم و در عين حال خداى تو از مردم قرض ميخواهد و اين خود علامت فقر و نيازمندى اوست در اين جا ابوبكر به خشم آمد و سيلى محكمى به صورت فنحاص نواخت.
فنحاص به حالت اعتراض گفت: چرا چنين كردى و شكايت او را نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله برد. پيامبر از ابوبكر جريان قضيه را پرسيد. ابوبكر كه گفتار او را نسبت به خداوند توهين ميدانست براى پيامبر بيان نمود ولى فنحاص منكر گرديد سپس اين آيه نازل شد.[۵]
پانویس
- ↑ بقيه آيه، «وَ نَحْنُ أَغْنِياءُ سَنَكْتُبُ ما قالُوا وَ قَتْلَهُمُ الْأَنْبِياءَ بِغَيْرِ حَقٍّ وَ نَقُولُ ذُوقُوا عَذابَ الْحَرِيقِ؛ هر آينه خداوند گفتار كسانى را كه گفتند همانا خداوند فقير و نيازمند و ما غنى و بىنياز هستيم، شنيد. بزودى آنچه را كه گفتند خواهيم نوشت و (كيفر) كشتن پيامبران را كه به ناحق انجام دادند (خواهيم داد) و گوئيم كه به چشيد شكنجه و عذاب سوختن (در جهنم) را».
- ↑ تفسير ابن اسحق.
- ↑ تفسير ابن ابىحاتم.
- ↑ تفسير مجمع البيان.
- ↑ شيخ بزرگوار ما در ذيل شأن و نزول آيه 186 همين سوره كه بعد خواهد آمد موضوع فنحاص يهودى سيد بنوقينقاع را ذكر نموده است.