مسیح کاشانی
مسیح کاشانی، رکن‌الدین مسعود
قرن: 11
(وف 1066/1057 ق)
طبیب، خطاط و شاعر متخلص به مسیح. معروف به حكیم ركناى كاشانى. وى مسیحا و مسیحى نیز تخلص مى‌كرد. اصلش از شیراز بود و در كاشان به دنیا آمد. از مشاهیر شعراى عصر خود و در طب و فلسفه و حكمت ماهر بود. خاندانش از دیرباز پیشه‌ى پزشكى داشتند و پدرش در عهد شاه طهماسب سه سال طبیب دیوان بود و مدتى نیز در دربار سلطان محمد خدابنده طبابت مى‌كرد.
مسیح كاشانى نیز از آغاز جوانى در طبابت و شاعرى مشهور شد. وى از ملازمان و مقربان شاه عباس اول بود و در همین زمان به استقبال «خسرو و شیرین» حكیم نظامى به نام شاه، منظومه‌اى سرود و نام آن را «مجموعه‌ى خیال» نهاد و در عین حال قصیده‌هایى نیز در مدح پیامبر و ائمه اطهار علیهم السلام سرود.
در «تذكره‌ى میخانه» آمده كه شاه عباس سه روز در كاشان مهمان وى بوده و او در این ایام به امر شاه «دیوان» بابافغانى را غزل به غزل جواب گفته است. وى در هنر خوشنویسى نیز دست داشته و نستعلیق را خوش مى‌نوشته است. ركن‌الدین مسعود پس از مدتى به هندوستان رفت و ملازم اكبرشاه گشت و سپس به اللَّه‌آباد سفر كرد و ملازم و مداح جهانگیر پادشاه شد. بعد از آن به چند شهر دیگر هند سفر نمود و در نهایت دوباره به دربار جهانگیر پادشاه بازگشت و در زمان جلوس شاه جهان در خدمت وى بسر برد.
در 1041 ق از دربار شاه جهان به زیارت خانه خدا رفت و ضمناً به مشهد مقدس مشرف شد. بعد از مدتى اقامت در مشهد به كاشان و اصفهان رفت و چون شاه صفى به او توجه ننمود به شیراز سفر كرد و آخرالامر به كاشان بازگشت و تا هنگام فوت در آنجا بسر برد. از شاگردان او مى‌توان صائب تبریزى شاعر معروف را نام برد.
از شاگردان او مى‌توان صائب تبریزى شاعر معروف را نام برد. ملكشاه حسین سیستانى شاگرد دیگر مسیح است كه بعد از ستایش استاد خود مى‌گوید كه وى در قصیده از خاقانى پیروى مى‌كرده است. به طور كلى تذكره‌ها سروده‌هاى او را تا صد هزار بیت نوشته‌اند. از دیگر آثارش: مثنوى «قضا و قدر»؛ «ساقى نامه»؛ منظومه‌اى در برابر «مخزن الاسرار»؛ سه «دیوان» شعر، یكى در ایران و دو تا در هند، شامل قصیده و غزل و رباعى و قطعه. تقى‌الدین كاشى كتابى به نام «ضابطة العلاج» را در طب كه به زبان عربى است، به او نسبت مى‌دهد. تعدادى از تذكره‌ها او را مسیح ثانى نامیده‌اند.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج5، ص238.
