قمری آملی
قمری آملی، سراج‌الدین
- ملیت: ایرانی
- قرن: 7
(تو ح 580 ق)، شاعر، متخلص به قمرى. اصل و مولد وى آمل بود. چون مداح خوارزمشاهیان بود به خوارزمى نیز مشهور است. در اوان جوانى براى تحصیل علم از مازندران بیرون رفته و ظاهراً مدتى در رى و شاید به خراسانى نیز سفر كرده باشد.
وى شاگرد امام فخررازى (م 606 ق) و معاصر با كمال‌الدین اسماعیل (م 636 ق) سیف‌الدین باخرزى، رفیع‌الدین لنبانى و عمادى شهریارى بود كه یكدیگر را مدح نیز مى‌كردند.
سراج مداح پادشاهانى چون غیاث‌الدین پیر شاه بن محمد خوارزمشاه و جلال‌الدین خوارزمشاه بود. او همچنین حسام‌الدین اردشیر بن كینخوار باوندى را كه پایتختش در آمل بود، مدح كرد و در مدح او چندین قصیده و ترجیع و مسمط و قطعه دارد.
سراج یكى از استادان چیره دست شعر فارسى است كه سخن او استادانه و بر شیوه‌ى شعراى بزرگ خراسان در قرن ششم هجرى به ویژه انورى است. وى به دو زبان فارسى و عربى شعر مى‌گفت و شاعرى هجوگو و بذله‌پرداز بود. از آثار وى «دیوان» شعر، متجاوز از سیزده هزار بیت كه قسمتى از آن متضمن خمرایت است؛ مثنوى «كارنامه».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج4، ص365.
