قاضی عضدالدین ایجی
ایجی، قاضی عضدالدین
قرن: 8
(708/701-ح 756 ق)
متكلم، اصولى، فقیه شافعى و نحوى. از معاصران حافظ است كه در ایج از توابع اصطهبانات متولد شد. صوفى مشرب بود و شاگردان بسیارى داشت، شمس‌الدین كرمانى و سیف‌الدین ابهرى و سعدالدین تفتازانى از شاگردان وى بودند.
در زمان سلطنت آل‌مظفر در شیراز به قضاوت اشتغال داشت. حافظ او را در زمره‌ى یكى از مفاخر علمى پنجگانه‌ى فارس ستایش كرده است. كتب بسیارى در فلسفه و كلام و اصول دین و اخلاق به زبان عربى دارد. آنگاه كه از سوى شیخ ابواسحاق نزد امیر مبارزالدین براى انصراف وى از حمله به شیراز رفت مورد احترام فوق‌العاده وى قرار گرفت و امیر از او درخواست كرد كه كتاب «المفصل» زمخشرى را كه در نحو است به فرزندش شاه شجاع تعلیم دهد.
در مذهب خود بسیار متعصب و با امامیه شدیداً مخالفت مى‌ورزید. كار او به سختى رسید و توسط والى كرمان زندانى شد و در زندان قلعیه دریمیان كرمان درگذشت. از تألیفات او: «المواقف»، در علم كلام كه به نام خواجه غیاث‌الدین محمد بن رشیدالدین وزیر تألیف كرده و میرشریف جرجانى نیز شرحى بر آن نوشته است؛ شرح «مختصر الاصول» ابن حاجب؛ «الفوائد الغیاثیه» كه اختصارى است از قسمت سوم «مفتاح العلوم»؛ «تحقیق التفسیر فى تكثیر التنویر»؛ «الرسالة العضدیة»، در وضع؛ «المدخل فى علم المعانى والبیان والبدیع»؛ «العقائد العضدیه».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج1، ص321.
