علی بن عثمان هجویری
هجویری جلابی غزنوی، ابوالحسن علی
قرن: 5
(وفات: 465 ق)
صوفى، عارف و عالم. اصل وى از جلاب غزنه بود. خاندان او در غزنین از مردان راه حق بوده و مسجد و منبر داشته‌اند. وى مدتى مصاحب شیخ ابوالفضل محمد بن حسن ختلى بود و طریقت خود را از او گرفت. سفرهاى بسیارى كرد و با عده‌ى زیادى از مشایخ صوفیه در خراسان و ماوراءالنهر و عراق و شام صحبت داشت و به حج نیز مشرف گردید.
او مدتى ملازم شیخ ابوالعباس احمد بن محمد اشقانى بود و از وى كسب علم كرد. از مشایخ دیگر او مى‌توان شیخ ابوالقاسم عبدالكریم قشیرى و شیخ ابوسعید ابوالخیر و ابوعلى فارمدى را نام برد. در پایان عمر به هندوستان سفر نمود و ساكن لاهور شد و سرانجام نیز در همانجا از دنیا رفت. مدفن او زیارتگاه عام است. در تاریخ فوت او اختلاف وجود دارد.
مهم‌ترین اثر وى «كشف المحجوب» به فارسى مى‌باشد كه اواخر عمر خود در لاهور و به درخواست یكى از همشهریانش به نام ابوسعید هجویرى تألیف نمود. این كتاب در احوال مشایخ و عقاید صوفیه و مسایل و اقوال آنها و تا حدودى به شیوه‌ى «رساله‌ى قشیریه» نوشته شده است.
از دیگر آثارش: كتاب «فنا و بقا»؛ «اسرار الخرق والملونات»؛ «الرعایة بحقوق اللَّه تعالى»؛ «كتاب البیان لاهل العیان»؛ «منهاج‌الدین»؛ «نحو القلوب»؛ «ایمان»؛ «فرق»؛ «دیوان» شعر. هجویرى همچنین به این مطلب كه كسانى برخى از آثار و رسالات وى را به نام خود كرده‌اند نیز اشاره كرده است.
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج6، ص128.
