شیر علی بنایی هروی
کمال الدین شیر علی بنایی هروی
قرن: 9
وفات: (918 ق)
خطاط، موسیقیدان، شاعر و عارف. در شهر هرات متولد شد و از مشاهیر شعراى آن شهر است كه به جهت معمار و بنابودن پدرش بنائى تخلص مى‌كرده است. به وى ملاى شاعران هم لقب داده‌اند. بنایى در جوانى جزو شاعران دستگاه امیر علی شیر نوایى درآمده بود و سپس به دربار سلطان یعقوب آق‌قویونلو، و بعد از آن در سمرقند نزد سطان على میرزا رفت و قصیده‌اى به زبان مروزى به نام «مجمع الغرایب» در مدح او گفت و زمانى هم مداح محمود سلطان بود.
وى در زمان استیلاى محمدخان شیبانى منصب ملك‌الشعرایى دربار او را یافت. بعد به هرات بازگشت و در زمان امیر نجم ثانى در قتل عامى كه به فرمان شاه اسماعیل صورت گرفت او هم در آن میان كشته شد. وى در قصیده، غزل و مثنوى دست داشت و حالى تخلص مى‌كرد. وى استاد نظیره‌سازى است. غالب اشعار سعدى حافظ را استقبال كرد. «دیوان» قصاید و غزلیات او شامل شش هزار بیت است. دیگر سروده‌هاى وى عبارت‌اند از: «مثنویهاى باغ ارم/ بهرام و بهروز»؛ «شیبانى نامه». وى در پایان عمر به موسیقى پرداخت و آهنگ‌ساز زبردستى شد و دو رساله در ادوار موسیقى نگاشت. علامه دوانى درباره‌ى وى گفته است: «وى دانشمند شاعران و شاعر دانشمندان است».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج2، ص71.
