مسجد خیف

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

مسجد خیف، مهمترین مساجد منا به شمار می رود. درباره محل و فلسفه پیدایش آن، روایت جالب توجهی وجود دارد. می دانیم که در سال پنجم هجرت، مشرکان مکه به تحریک یهودیان، پیمان اتحادی را با برخی از قبایل عرب امضا کردند تا به مدینه حمله کنند و ریشه اسلام را از اساس بر کنند. محلی که آنان برای امضای این پیمان انتخاب کردند، جایی بود که بعدها مسجد خیف در آنجا بنا گردید. این بدان معنا است که در محلی که مشرکان پیمان ضد اسلام بستند، مسجدی بنا شد که تا ابد شکست اتحاد قریش با قبایل عرب را فریاد کند.

خیف به محلی گویند که در آنجا از شدت کوهستانی بودن منطقه کاسته شده اما هنوز به صورت دشت در نیامده است. چنین منطقه ای در دامنه کوه صفایح قرار گرفته و مسجد نیز در همین ناحیه ساخته شده است. مسجد خیف شاهد خطبه مهم رسول خدا (ص) در حجة الوداع بوده که در روایات متن آن خطبه نقل شده است. به علاوه در روایات پیشوایان معصوم (علیهم السلام) آمده است کسی که در منا است، تا می تواند نمازهایش را در مسجد خیف بخواند ; چرا که در آن هفتاد پیامبر (ص) نماز خوانده اند. در نقلی هم آمده است که مسجد خیف مدفن آدم (ع) است.

مسجد خیف از نخستین مساجد است و نخستین مشاهدات تاریخی از آن را از قرن سوم در دست داریم. در سال 240 ه. ق سیل آن را تخریب کرد. سپس بر جای آن مسجدی بنا گردید و سیل بندی نیز ساخته شد تا حفاظی برای مسجد باشد. مساحت مسجد در آن زمان 1500 متر مربع بوده است.

در اطراف مسجد خیف، رواقهای کوچکی نیز بوده است. این مسجد در سال 556 ه. ق به دست جواد اصفهانی وزیر بازسازی شد. مسجد خیف در قرن نهم هجری بنای با شکوهی داشته است. مسجد خیف تا پیش از این بازسازی، یک چهار دیواری داشت. وسط آن بقعه ای بوده که منار هم داشته و مشهور به مقام ابراهیم بوده است. شیخ عباس قمی در مفاتیح نوشته است که کنار مناره نماز مستحبی (6 رکعت) خوانده شود. در آن زمان کف مسجد، شنی بوده است. آخرین بازسازی مسجد در سال 1392 ه. ق به دست دولت سعودی با بنای نسبتا بزرگ و رواقهای متعدد و مساحتی در حدود 23660 متر مربع انجام گرفته است. طول این مسجد 182 و عرض آن 130 متر است.

درب این مسجد تنها در ایام منا باز است و در طول سال مسدود می باشد. متاسفانه در آن ایام هم، محل استراحت افراد بی سرپناه بوده و هیچ جای عبادت در آن نیست. تنها در وقت نماز امکان خواندن نماز در آن هست.

منابع

آثار اسلامی مکه و مدینه، رسول جعفریان .