مدینة الزهراء
دومين اثر بزرگ معمارى كه در عصر دولت امويان اندلس بنا شده، مدينةالزهراء است كه عبدالرحمن سوم و حَكَم دوم در سالهاى 324 - 350 ق آن را بنا نهادند.
شهر الزهراء، پايتخت حاكمان اندلس بود. بعد از سقوط اندلس، الزهراء رو به ويرانى نهاد. در سال 1910 م، باستان شناسان توانستند قسمتى از شهر را از دل خاك بيرون بياورند. بناهاى داخل شهر در سه رديف پلكانى شكل و با اختلاف سطح، پشت سر هم قرار گرفته است. رديف اول به قصرهاى خليفه، رديف دوم به منزل درباريان و نگهبانان اختصاص داشت. در رديف سوم، تاكنون بقاياى يك سالن بزرگ كشف شده است.
در ضلع شرقى حصار شهر، مسجدى است كه مانند مسجد قرطبه از پنج ستون عمود بر ديوار قبله تشكيل شده است. عناصر معمارى و تزيينى در مسجد الزهراء با مسجد قرطبه يكى است؛ با اين تفاوت كه معمارى اسلامى در مسجد الزهراء به اوج خود رسيده و كنده كاريهاى آن به جاى گچ، روى سنگ انجام شده كه پديده جديدى در هنر معمارى است. گوناگونى سبكها و نوآورى معمارى مانند تعدد طبقات طاقها و مشبك و متقاطع بودن آنها و گنبدهاى چند ضلعى از ابتكارات معمارى اين مسجد است.
منابع
محمد رضا سماك امانى، اسلام در اسپانيا (2)، فصلنامه فرهنگ جهاد - شماره 41-42 - پاييز و زمستان 1384 در دسترس در سایت شبکه شارح، بازیابی:25 بهمن 1391
