اصل الشیعة و اصولها (کتاب)

کتابی است از محمد حسین آل کاشف الغطاء که حاوی مطالبی در باب کلام اسلامی و تاریخ تشیع است.

معرفی اجمالی کتاب

کتابی کلامی در بیان پیدایش اصول مذهب شیعه و فروع آن به عربی، نویسنده کتاب "شیخ محمد حسین آل کاشف الغطاء" از مراجع و علمای بزرگ نیم قرن اخیر و از رهبران جنبش اصلاح طلب و مبارز اسلامی است. وی در این کتاب، علاوه بر اینکه تاریخ شیعه و اصول محل اجماع علمای مذهب را توضیح داده، به شبهات در باب همین مذهب تشیع، پاسخ می دهد و این مذهب را شناسانده و نشان می دهد که از هر شائبه جعل و غلو، خالی است.

بخش های کتاب

کتاب با مقدمه ای طولانی شروع می شود سپس بحث ها و بخش های کتاب در موارد ذیل: 1- بیان سرچشمه تاریخی مذهب تشیع (به اعتقاد نویسنده، تشیع از زمان رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم و به دست آن حضرت شکل گرفته است) اثبات این مطلب با دلیل و برهان از کتاب و سنت 2- بیان اصول دین از دیدگاه تشیع (توحید، نبوت، امامت، عدل، معاد) 3- مباحث و بخش های بعدی در باب دیدگاههای شیعه در مسائل تشریعی مانند نماز، روزه، حج، زکات و متعه، قضاوت، صید، اطعمه و اشربه و .... 4- قسمت پایانی کتاب مربوط به چند مسئله مهم مانند «بداء» و «تقیه» است که بیشتر جنبه پاسخگویی دارد.

انگیزه نگارش

هدف و انگیزه او، در درجه اول، به وجود آوردن زمینه استوار برای یکپارچگی مسلمانان جهان در برابر دشمنان بیرونی و در واقع، تقویت تفاهم میان مذاهب اسلامی است و این امر، از طریق آشنا کردن برادران مسلمان با فرهنگ و عقاید و تعلیمات شیعه، ممکن می شود. وی تاکید می کند که قصد ندارد با طرح همه موارد اختلاف، آتش دشمنی بین اصحاب مذاهب اسلامی بیندازد.

ویژگی کتاب

یکی از مهم ترین ویژگی های این کتاب (اصل الشیعة و اصولها)، تبین اصولی است که همگی علمای شیعه بر آن اجماع دارند و به اعتقاد مولف، آنچه به عنوان نظر شخصی درباب تشیع از طرف برخی اصحاب این مذهب اظهار می شود، به اندازه یک نظر شخصی اعتبار دارد و نباید آن را حمل بر اعتقاد عموم شیعیان و علمای مذهب کرد. همچنین مولف به ویژه میان شیعه اصولی و پای بند، با آنها که در عقاید خود افراط می کنند (غلاة) تفاوت عمده ای قائل است.

وضعیت نشر

اولین بار در سال 1351ق برابر با 1932 میلادی در شهر صیدا چاپ شد. سال 1352 ق مجددا در صیدا به چاپ رسید. سال 1363 ق در نجف چاپ شد. ترجمه فارسی آن با عنوان «ریشه شیعه و پایه های آن» سال 1317 شمسی چاپ شد. چاپ جدیدی با مقدمه ای بلند، همراه با مقدمه ای کوتاه بر چاپهای قبل و فهارس و تعلیقات در سال 1415 هـ ق در قم انجام گرفته است.

منابع

دایرة المعارف طهور، ذیل مدخل " اصل الشیعة و اصولها " .(13 خرداد 1391)