اسباب النزول (حجتی) (کتاب)

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو

دکتر محمدباقر حجتی در این کتاب مساله ی اسباب نزول را از جنبه های مختلف بررسی کرده است.

معرفی اجمالی کتاب

كتاب پيرامون يكى از مسائل علوم قرآنى يعنى مساله اسباب النزول نوشته شده است، مؤلف كتاب كه از قرآن پژوهان معاصر مى باشد و در علوم قرآن كتاب هاى متعددى تاليف نموده است در اين كتاب مساله اسباب النزول را از زواياى مختلف و با ديد تخصصى به آن، مورد بررسى قرار داده است.

وى مطالب آن را چندين نوبت در دانشگاه تدريس و سپس آن را به صورت كتاب چاپ نموده است، توضيح دادن مسأله اسباب النزول و موضوعات پيرامون آن همچون فوائد معرفت و شناخت اسباب النزول همراه با آيات متعدد و فراوان و ذكر تفسير آنها از تفاسير مختلف، مطالب كتاب را از نظر علمى عمق بيشترى بخشيده است.

براى هر موضوعى كه مطرح مى نمايند، آيات فراوانى از قرآن مثال مى آورند. واژه هاى مذكور در متن و نيز كتاب هاى نام برده شده را در پاورقى شرح مى دهد.

انگیزه نگارش

نویسنده هدف خود را از نوشتن اين كتاب، پاسخگويى به مشكلات و مسائلى مى داند كه در زمينه اسباب النزول وجود دارد و افرادى همچون سيوطى نتوانسته اند، آنها را حل نموده و پاسخ گويند.

بخش های کتاب

كتاب داراى يك مقدمه و 6 فصل مى باشد كه فهرست موضوعات آن به قرار زير است:

  • مقدمه: معناى لغوى و اصطلاحى اسباب النزول
  • فصل اول: انواع آيات و سوره هاى قرآنى در رابطه با اسباب النزول
  • فصل دوم: كتاب هايى كه درباره اسباب النزول تدوين شده
  • فصل سوم: مرورى بر سه نوع اسباب النزول
  • فصل چهارم: حوادث و رويدادهاى مهم شامل: حوادث جالب و سازنده/ حوادث زشت و ويرانگر
  • فصل پنجم: پرسش هاى مردم از رسول اكرم صلی الله علیه و آله شامل: انواع پرسش هاى مردم و پاسخ هاى قرآنى پيرامون: مشيت الهى/ مطالب روز/ مطالب مربوط به آينده
  • فصل ششم: مشخص كردن موضع مسلمين در مسائل حساس و مهم شامل
  • مساله اول: فوائد معرفت و شناخت اسباب النزول
  • مساله دوم: آيا ملاك عموم لفظ است يا خصوص سبب
  • مساله سوم: وجود شبيه به سبب نزول خاص در آيات عامى كه فاقد سبب نزول خاص هستند.
  • مساله چهارم: مصادر اسباب النزول
  • مساله پنجم: در صورت ذكر اسباب متعدد در مورد يك آيه به كدام يك از آنها بايد اعتماد كرد.

وضعیت نشر

اولین چاپ اسباب النزول در سال 1365 توسط وزارت ارشاد و آخرین چاپ کتاب در سال توسط 1374 ن‍ش‍ر ف‍ره‍ن‍گ‌ اس‍لام‍ی‌ بوده است همچنین کتاب صوتی اسباب النزول در سال 1378 توسط م‍وس‍س‍ه‌ ن‍ه‍ادگ‍ذاری‌ م‍طال‍ع‍ات‌ ع‍ل‍م‍ی‌ و پ‍ژوه‍ش‍ی‌ گ‍وی‍ا منتشر شده است.

منابع

مرکز اطلاع رسانی غدیر، "اسباب النزول"، (25 اردیبهشت 1391).