قسم خوردن
قسم یا سوگند در لغت اقرار و اعترافی که شخص از روی شرف و ناموس خود می کند و خدا یا بزرگی را شاهد می گیرد.[۱] و در اصطلاح فقهي قسم خوردن به ذات خدا يا اسماء خاص خداوند است مثل والله بالله.[۲]
ذات خدا يعني بدون اينكه قسم به اسمي از اسماء خدا باشد عباراتي ميآورد كه دلالت بر ذات خدا ميكند مثل والذي نفسي بيده: قسم به آن كسي كه جانم در دست اوست.
در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است:
لا تَحْلِفوا باللّه صادِقينَ ولا كاذِبينَ ؛ فإنّهُ عز و جل يقولُ : «و لا تَجْعَلوا اللّهَ عُرْضَةً لأيْمانِكُم » .
راسـت يـا دروغ بـه خـدا سوگند مخوريد؛ زيرا خداوند عز و جل مىفرمايد : «و خدا را وسيله سوگندهاى خود قرار مدهيد».[۳]
در روایات از قسم دروغ خوردن نهی اکید شده است و برای آن عواقب بسیار بد فردی و اجتماعی ذکر گردیده است.
جايگاه بحث قسم در فقه
قسم بیشتر با عنوانیمین در فقه مطرح است و از آن در جميع ابواب منازعات و در كتاب قضاء و شهادات و هم چنين در كتاب أيمان در مورد كسي كه چيزي را بواسطه قسم خوردن بر خود واجب يا حرام ميكند از آن بحث ميشود.
پانویس
منابع
لغت نامه دهخدا