مسجد ذوقبلتین

مسجد قبلتَیْن در غرب مدینه قرار دارد.

موقعیت جغرافیایی مسجد

مسجد قبلتین ـ متعلق به طایفه بنوسلمه ـ از مساجد بسیار قدیمی در غرب مدینه و در نزدیکی چاه معروف این شهر، بئر رومه است.

تاریخچه بنای مسجد

به دلیل ارتباط مسجد قبلتین با تغییر قبله، باید زمان بنای آن، در دو سال نخست هجری باشد.

وجه تسمیه مسجد قبلتین

طبق روایتی در وقت تغییر قبله، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در مسجد قبلتین نماز می خوانده و از این جهت آن را قبلتین نامیده اند.

نام دیگر مسجد قبلتین

این مسجد بدان‌جهت که در میان طایفه بنوسلمه بوده، به نام مسجد بنی سلمه نیز مشهور است.

بازسازی مسجد

این مسجد به احتمال، در روزگار امارت عمربن عبدالعزیز در شهر مدینه بازسازی شده است؛ زیرا او به دستور ولیدبن عبدالملک، تصمیم گرفت تمامی مساجدی را که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) در آنها نماز خوانده بود، بازسازی کند.

تجدید بنای مسجد

مسجد قبلتین در دوره سلطان سلیمان قانونی در سال ۹۵۰ قمری از نو تجدید بنا شد. بر اساس برخی گزارش ها، این مسجد در اوایل قرن چهاردهم قمری، رو به ویرانی بوده است. مسجد یاد شده از جمله مساجد بازسازی شده در دوره سلطنت فهد است که به صورت بسیار زیبایی بازسازی شد. افزون بر محرابی که به سوی کعبه است، محلّی هم برای نشان دادن محراب پیشین در برابر آن، روی دیوار مشخص شده است. کتیبه موجود نشان از آن دارد که تجدید بنای آن در تاریخ ۳۰/۳/۱۴۰۸ قمری، در مساحتِ ۳۹۲۰ متر مربع به انجام رسیده است. گفتنی است که نوشته های روی دیوار قبله پیشین، در حوالی سال ۱۴۲۰ ق. محو شد و در حال حاضر چیزی روی آن دیوار نوشته نشده است.

وضعیت فعلی مسجد

مسجد قبلتین در شمال غربی مدینه در فاصله ۵/۳ کیلومتری مسجدالنبی(صلی الله علیه وآله) است و در طول روز، مانند مسجد قبا، در همه ساعات روز باز است؛ زیرا زائران مدینه، از سنی و شیعه، ضمن سفر به این شهر، از این مسجد نیز دیدن می کنند و در آن نماز می گزارند.

منابع

آثار اسلامی مکّه و مدینه، ص۳۰۴-۳۰۷، رسول جعفریان.