امیر الحاج

از منصب هایى است كه ارتباط مستقیم با حكومت اسلامى دارد و از این رو، نصب امیر الحاج از شئون حكومت و از اختیارات و وظایف حاكم اسلامى است و كسى نمى تواند بدون اذن حاكم، این منصب دینى و اجتماعى را بر عهده بگیرد.

در سال دهم هجرى پیامبر خدا صلى الله علیه و آله خود عازم سفر حج شد و طبعا خود، امیر الحاج بود و پس از وى حاكمان جامعه؛ اعم از عادل و فاسق با تأسّى به سیره پیامبر صلى الله علیه و آله یا خود در موسم حج عازم زیارت بیت اللّه الحرام شده و امارت حج را بر عهده داشته اند یا فردى را به عنوان امیر الحاج منصوب مى كردند؛ زیرا عزیمت حجاج به حج براى عبادتى كه داراى جنبه هاى مختلف فردى، اجتماعى، معنوى، سیاسى، اقتصادى و اخلاقى است بدون امیر و سرپرست به سامان نمى رسد.

نخستین كسى كه مستقلا به عنوان امیر الحاج از سوى پیامبر صلى الله علیه و آله عازم سفر حج شد و نیز ابلاغ برائت از مشركان را بر عهده گرفت، امام على بن ابى‌طالب علیه‌السلام بود و در زمان خلافتش ابن عباس از سوى آن حضرت امارت حج را بر عهده داشت.^[۱]