یحیی بن الحسین
«یحیی بن الحسین» معروف به «الهادى الى الحق» (245-298 ق)، از مهمترین امامان و رهبران زیدیه در یمن است. هادى در مذهب زيدى امام و مجتهد بود و مذهب نوينى بنيان نهاد كه به «هادويه» شناخته مى‌شود. آثار علمی متعددی نیز به او منسوب است، از جمله: مجموع رسائل الامام الهادی الی الحق القویم و تفسیر معانی القرآن.
| نام کامل | یحیی بن الحسین الهادى الى الحق |
| زادروز | 245 قمری |
| زادگاه | مدينه |
| وفات | 298 قمری |
| مدفن | يمن |
|
| |
|
| |
| آثار |
مجموع رسائل الامام الهادی الی الحق القویم، تفسیر معانی القرآن، درر الأحادیث النبویّة بالأسانيد اليحيوية، الأحکام فی الحلال والحرام، تثبيت الامامة،... |
ولادت و نسب
ابوالحسين يحيى بن الحسين بن القاسم بن ابراهيم بن اسماعيل بن ابراهيم بن الحسن بن الحسن بن على بن ابيطالب(ع) -که نسبش با شش واسطه به امام حسن علیه السلام می رسد- در سال 245 قمری در مدينه منوره چشم به جهان گشود.
سفرهای تبلیغی
یحیی بن الحسین ابتدا به طبرستان رفته و مردم را به سوى خويش دعوت كرد، ولى با مخالفت محمد بن زيد كه در آن زمان امام زيديان طبرستان بود روبرو گرديد. بنابراین آنجا را ترک گفته و به سوى يمن رهسپار شد و مردم صنعاء دعوت وى را پذيرفتند، ولى پس از چندى از اوامر او سرپيچى كردند.
پس از این يحيى به حجاز رفت و در آنجا اقامت گزيد. در اين هنگام آشوب‌ها و اختلافات در يمن فزونى يافت و باعث گرديد كه مردم يمن بار ديگر از يحيى بن حسين دعوت كرده و او را به نزد خويش بخوانند.
وى به سال 284 ه.ق به صعده رفته و حکومت مستقل زیدیه در یمن را تشكيل داد. او در فرامين خود مردم را به توحيد، عدل، وعده و وعيد و امر به معروف و نهى از منكر فراخواند و با مسيحيان نجران پيمان بست.
الهادى الی الحق در ادامه به تصرف سرزمينهاى اطراف پرداخت و مردم نواحى شمالى يمن را فرمانبردار خود ساخت. او در سال 288 ه.ق توانست صنعاء را نيز به تصرف خود درآورد و مناطق جنوب را به قلمرو فرمانبردارى خود بيفزايد.
هادى در مذهب زيدى امام و مجتهد بود و مذهب نوينى بنيان نهاد كه به هادويه شناخته مى‌شود. وى به عنوان «اميرالمؤمنين» با مردم بیعت كرد و بر سكه‌هاى ضرب شده توسط او عنوان «الهادى الى الحق اميرالمؤمنين ابن رسول‌اللّه» منقش گرديده است.
یحیى بن حسین در طول ساليان حكومت خود، با قرامطه و اسماعیلیه درگير بود و شهر صنعاء چندين بار به تصرف اسماعيليان درآمده و دوباره بازپس گرفته شد.
وفات
هادى یحیی بن حسین در سال 298 ق، پس از سال ها جهاد و مبارزه در راه برپايى حكومت زيديان در يمن، در شهر صعده (مرکز فرمانروایی‌اش) وفات یافت.
پس از وفات یحیى بن حسین، دو فرزند او محمد ملقب به مرتضى لدین اللّه (متوفاى ۳۱۰ ق) و احمد ملقب به ناصر لدین اللّه (متوفاى ۳۱۵ ق) هردو از امامان مهم زیدیه در یمن و ادامه‌دهنده راه پدر بودند.
آثار و تألیفات
یحیی بن حسین آثار علمی متعددی نیز تألیف نمود که بسیاری از آنها به چاپ رسیده است. برخی از آنها عبارتند از:
- دُرَر الأحادیث النبویّة بالأسانيد اليحيوية، که مجموعه‌ای از احادیث مورد روایت اوست.
- مجموع رسائل الامام الهادی الی الحق القویم، در اين کتاب حدود 38 رساله و جوابهاى يحيى بن حسين جمع‌آورى شده است.
- تفسیر معانی القرآن
- تثبيت الامامة (در امامت امیرالمؤمنین علیه السلام)
- الأحکام فی الحلال والحرام (در فقه)
- المصابيح الساطعة الأنوار
- إعلام الأعلام بأدلة الأحکام
- رسائل العدل و التوحيد
- اصول الدين
منابع
- مجله علوم حدیث، سید علی موسوی‌نژاد، شماره 25.
- "هادی الی الحق یحیی بن حسین"، ویکی نور.
مطالب مرتبط
