امامزاده صالح اردبیل
«امامزاده صالح» بنابر قول مشهور و با استناد به کتب ریاض الانساب، کنزالانساب، ناسخ التواریخ، حیاة الامام موسی بن جعفر (ع) و بسیاری دیگر از کتاب‌های تاریخی، فرزند امام موسی کاظم (علیه السلام) و برادر امام رضا (علیه السلام) محسوب می‌شود.
در کتاب «کنز الانساب» آمده است: «امامزاده صالح فرزند امام موسی کاظم(ع) است که به شهرری آمده و در تجریش ایشان را به قتل رسانده‌اند.»
اما بنا به نظر صاحب «بحر الانساب» این بزرگوار یکی از سه اولاد بلافصل امام موسی کاظم(ع) می باشد که بعد از ولایتعهدی امام رضا(ع) به منطقه اردبیل آمده اند. طبق برخی منابع تاریخی، این امامزاده در اردبیل می‌زیسته است که پس از شهادت، سر مبارک ایشان از تن جدا و برای حاکم ری فرستاده می‌شود و شیعیان سر مبارک این امامزاده را در روستایی نزدیک ری (میدان تجریش امروزی) به خاک سپردند. از این رو در واقع این امام زاده دو مقبره و دو زیارتگاه را دارا می باشد؛ یکی در منطقه تجریش تهران و دیگری در اردبیل در میدان عالی‌قاپو، روبروی مسجد ملا مؤمن و در جوار بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی.
به نقل از کتاب «بحر الانساب» تاریخچه ساخت بنای این امامزاده در اردبیل به دوره صفویه مربوط است. این بنا شامل رواق حرم صحن و مسجد بوده که نمای جنوبی آن مرکب از ایوانی با طاق نیم گنبد و تزئینات کاشی‌کاری است. تنها قسمت باقیمانده از بنای قدیمی یک ساختمان هشت ضلعی است که ضریح در آن قرار دارد. بر اساس اشعاری که روی کاشی‌های ایوان ورودی نوشته شده، این بنا در زمان شاه عباس اول به سال ۱۱۳۰ هجری ساخته شده است. در آن کاشی‌ها اشعار و تاریخ ساختمان یا تعمیر بنا به این شرح نوشته شده است:
به عهد دولت عباس شاه دین پرور * که هست بنده اولاد خاندان علی
اساس روضه شهزاده صالح از سر صدق * بنا گذاشت حسن، چاکر، ولی علی
رقم زدم پی تاریخ آن، خرد گفتا * مبارکست ز حب بنای حُسن علی
مصراع آخر که ماده تاریخ است به حساب ابجد سال ۱۰۳۱ قمری می‌شود.
منابع
