ابوالقاسم حسین بن روح نوبختی «سفیر سوم» (کتاب)
کتاب «ابوالقاسم حسين بن روح نوبختى (سفير سوم)» اثر عبدالرحيم اباذرى، پژوهشى درباره زندگانى و شرح احوال «حسين بن روح نوبختى»، سومين نايب خاص امام زمان(علیه السلام) به زبان فارسى است. اهميت آشنايى با شرح حال، انديشه‌ها و موضع‌گيرى‌هاى سياسى و اجتماعى سفيران امام زمان، انگيزه تأليف کتاب بوده است.
 | |
| نویسنده | ع‍ب‍دال‍رح‍ی‍م اب‍اذری |
| موضوع | سرگذشتنامه محدثان شیعه |
| زبان | فارسی |
| تعداد جلد | ۱ |
|
| |
محتوای کتاب
کتاب با دو مقدمه از پژوهشکده باقرالعلوم(ع) و مؤلف آغاز و مباحث در چهار فصل زیر، ارائه شده است:
- نویسنده در فصل اول، براى آشنایى بهتر با این شخصیت بزرگ، به شرح حال خاندان حسین بن روح نوبختی و معرفى شخصیت‌هاى دینى و علمى معروف این خاندان پرداخته است.
- گرچه حسین بن روح، از اصحاب خاص امام عسکری(ع) و یکى از استوانه‌هاى بارز مذهب تشیع به شمار مى‌آمده، ولى به دلایل مختلف، پیش از قبول مسؤولیت نیابت، در عرصه‌هاى علمى چندان حضور نداشته و شخصیت‌هایى مانند ابوسهل نوبختى بر وى پیشى داشتند. نویسنده این مسئله را به خاطر برخى مسائل امنیتى دانسته و در فصل دوم، به بررسى راز موفقیت‌هاى وى پرداخته و از دو عامل ظهور کرامات توسط وى و نفوذ فوق‌العاده خاندان نوبختى در دستگاه عباسیان، به عنوان اصلى‌ترین عوامل موفقیت او یاد کرده است.
- فصل سوم، در دو بخش مسائل فقهى و دیدگاه‌هاى اعتقادى، به چند نمونه از سؤال و جواب‌ها، فتاواى فقهى، مناظرات علمى و کلامى و توقیعاتى که توسط حسین بن روح انجام پذیرفته، اعم از این که وى تنها راوى آن بوده و یا خود استنباط و اجتهاد کرده، اشاره شده است.
- این نایب بزرگوار، در طول نیابت ۲۱ ساله خویش، علاوه بر فعالیت‌هایى که در ابعاد مختلف انجام داد، سعى و تلاش فراوان داشت تا فرهنگ زیارت ائمه(ع) را در میان شیعیان رونق بخشد تا بدین وسیله؛ اولاً: به شیعیان بفهماند که عدم حضور ظاهرى معصومان(ع) نمى‌تواند مانع از ارتباط با آنان بشود و ثانیاً زمینه کافى براى غیبت کبرا به این ترتیب آماده شود. از این رو، آخرین فصل، به متن و ترجمه زیارتنامه‌هایى که وى به شاگردان خویش آموزش داده، اختصاص دارد.
ویژگى‌های کتاب
ویژگى بارز کتاب این است که مطالب پراکنده و سنگینى که در کتب تاریخى، رجالى و روایى، به زبان عربى و با عبارت‌هاى مشکل و نامأنوس بیان شده‌اند را در یک‌جا جمع‌آورى کرده و با ارتباط و ترتیب منطقى، آن‌ها را به هم ربط داده و با زبان ساده و روان ارائه کرده است.
گاهى یک مطلب خاصى از مجموع چند منبع استفاده شده، به طورى که اگر یکى از آن‌ها کنار گذاشته شود، امکان و استفاده آن برداشت، ممکن نخواهد بود؛ از این رو، نویسنده در پاورقى مربوطه، همه آن مأخذ را آورده است. در مواقعى هم که موضوع روشن و آشکار بوده، سعى شده است تا به منابع متعدد ارجاع داده شود.
در ارائه مطالب، سعى شده است تا از عبارات سنگین تاریخى پرهیز شده و در مقابل، مفهوم و محتواى آن‌ها، در قالبى روان بیان شود.
منابع
- کتابخانه مهدویت، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی (نور).
