قتل عبیدالله بن زیاد توسط سپاهیان مختار ثقفی
|
تقویم هجری قمری |
| روز واقعه:10 محرم |
| سال ۶۷ هجری قمری |
عبیدالله بن زیاد، پس از شش سال از شهادت مظلومانه امام حسین علیه‌السلام و یاران فداکارش در سرزمین کربلا، در نبردی میان سپاهیان مختار بن ابی‌عبیده ثقفی و سپاهیان عبدالملک بن مروان (پنجمین خلیفه اموی) در حوالی موصل در تاریخ دهم محرم سال ۶۷ قمری به هلاکت رسید.
شکست عبیدالله و قتل او
مختار ثقفی که در ربیع الاول سال ۶۶ قمری با همراهی و همیاری شیعیان عراق بر ضد دستگاه خلافت امویان قیام کرده و به پیروزی رسید و کوفه و بسیاری از شهرهای عراق را در سیطره خود گرفت، در صدد انتقام از قاتلان و جنایتکاران واقعه کربلا برآمد و بسیاری از آنان را دستگیر و به وضع فجیعی قصاص کرد و قلوب شیعیان را تسلی داد.
اما علاوه بر مخالفان و دشمنان داخلی، با دو جبهه خارجی نیز رویارویی داشت. از یک سو سپاهیان عبدالله بن زبیر از جنوب عراق، وی را تحت فشار قرار داده و هر از گاهی با تهاجم سنگین خود روبرو می‌کردند و از سوی دیگر، نیروهای جنایت پیشه اموی از شمال و غرب عراق، وی را مورد تهدید قرار می‌دادند.
عبیدالله بن زیاد که نقش اساسی و کلیدی در ماجرای کربلا و شهادت مظلومانه امام حسین علیه‌السلام و یارانش داشت، در آن زمان در شام بسر می‌برد و از سوی عبدالملک بن مروان مأموریت یافت که در رأس سپاهی سنگین، به استعداد هشتاد هزار نفر به سوی عراق هجوم آورد و قیام و حکومت انقلابی مختار را نابود نماید.
مختار برای دفع تهاجم سپاهیان شامی، ابراهیم بن مالک اشتر را در رأس سی هزار مرد جنگی به شمال عراق اعزام داشت. دو سپاه، در ساحل "نهر خاذر" در چهار فرسنگی شهر موصل به هم رسیده و نبرد خونینی به راه انداختند. تعداد زیادی از طرفین کشته و تعداد فراوانی زخمی و از کار افتاده شدند. ولی تلفات و خسارت‌های سپاهیان شام، بسیار سنگین و کمرشکن بود.
از لشکریان عبیدالله، تعداد بی‌شماری در میدان جنگ به هلاکت رسیده و تعداد زیاد دیگری در هنگام عقب نشینی از رود خاذر غرق شدند. تعداد کشته‌های شامیان را بیش از هفتاد هزار تن برشمرده‌اند. مهمترین رویداد این نبرد، کشته شدن عبیدالله بن زیاد (فرمانده کل سپاه اموی) و تعدادی از فرماندهان و افسران عالی‌رتبه شامی بود. عبیدالله، بدست ابراهیم بن مالک اشتر با یک ضربت شمشیر، از کمر به دو نیم شد و بسزای کردار ننگین خود رسید.
پس از پیروزی سپاهیان عراق، ابراهیم بن مالک دستور داد که تعداد هفتاد و دو سر از بدن کشته‌شدگان شامی (به تعداد سرهای شهدای کربلا) جدا کرده و برای مختار در کوفه ارسال نمایند و از این بابت، دل‌های داغدار اهل بیت علیهم‌السلام و شیعیان و محبان آن‌ها را شاد گردانند.[۱]
پانویس
- ↑ نک: تاریخ ابن خلدون، ج ۲، ص ۵۳؛ ماهیت قیام مختار (رضوی اردکانی)، ص ۵۱۱؛ منتهی الآمال (شیخ عباس قمی)، ج ۲، ص ۴۵۰.
منابع
- مؤسسه تبیان، نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام.
