ترکیب بند محتشم
تعریف ترکیب بند
ترکیب بند. (اِ مرکب ) آنکه شاعر چند بند به بحر موافق و به قوافی مختلف تصنیف نماید و مابین هر بیتی علیحده غیر مکرر متفق الوزن و مختلف القوافی حایل کند. قسمتی است از اقسام ترجیع بند.[۱]
ترکیب بند محتشم کاشانی
تركيب بند پر سوز و محتواىی است از محتشم كاشانى؛ شاعر اوايل عهد صفوى كه بيشتر به سرودن مدايح ومراثى اهل بيت پيامبر مى‌پرداخت و به خاطر همین ترکیب بند شهرت ویزه پیدا نمود.
در ايام عزادارى‌سيد الشهدا«ع»، مساجد، تكايا و مجالس سوگوارى را با كتيبه هايى كه اين اشعار، بر روى آنها نقش بسته است، سياهپوش مى‌كنند.
این ترکیب بند در دوازده بند، سروده شده و بارها به صورتهاى مختلف‌چاپ شده است. بند اول از تركيب بند محتشم چنين است:
باز اين چه شورش است كه در خلق عالم است*باز اين چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است باز اين چه رستخيز عظيم است كز زمين*بى نفخ صور خاسته تا عرش اعظم است اين صبح تيره باز دميد از كجا كزو*كار جهان و خلق جهان جمله درهم است گويا طلوع مى‌كند از مغرب،آفتاب*كاشوب در تمامى ذرات عالم است گر خوانمش قيامت دنيا بعيد نيست*اين رستخيز عام كه نامش محرم است در بارگاه قدس كه جاى ملال نيست*سرهاى قدسيان همه بر زانوى غم است جن و ملك بر آدميان نوحه مى‌كنند*گويا عزاى اشرف اولاد آدم است خورشيد آسمان و زمين،نور مشرقين*پرورده كنار رسول خدا حسين[۲]
پانویس
