خرمشهر
«خرمشهر»، از شهرهای جنوب غربی ایران، در جریان جنگ تحمیلی عراق، در ۱۳ آبان ۱۳۵۹ بعد از ۳۴ روز مقاومت سقوط کرد و سرانجام در ۳ خرداد ۱۳۶۱ در عملیات «بیت المقدس» آزاد شد. قدمت تاریخی شهر خرمشهر به سال ۱۶۳ قبل از میلاد برمی گردد.
تاریخچه مختصر خرمشهر
قدمت تاریخی شهر خرمشهر به ۲۱۷۳ سال پیش یعنی بسال ۱۶۳ قبل از میلاد برمی گردد. اولین نامی که برای این شهر در تاریخ ثبت شده است چاراکس (charax) که مقارن با فتح این شهر توسط اسکندر امپراطور روم بدست سردار لشکرش چاراکس بنام وی نامگذاری شد. سپس قبل از ظهور اسلام به بارما تغییر نام یافت و پس از اسلام و از قرن یکم تا قرن ۱۲ هجری قمری بیان نام داشت. سپس در سال ۱۳۴۲ شمسی به «خرمشهر» تغییر نام یافت.
خرمشهر اولین و برزگترین بندر ایران و خاور میانه قبل از وقوع جنگ تحمیلی عراق علیه ایران (بتاریخ ۳۱/۶/۱۳۵۹) بوده و هم اکنون دومین بندر حمل کانتینری بعد از بندر شهید رجائی با ۱۳ اسکله حمل و تخلیه بار می باشد.
اهمیت اقتصادی و موقعیت استراتژیکی این شهر و وجود ذخائر عظیم نفتی و داشتن دو رودخانه آب شیرین و دسترسی به خلیج فارس از طریق رودخانه اروندرود باعث شده است که همیشه این شهر جنوبی ایران مورد چشم داشت و حسادت دشمنان و استعمارگران قرار گیرد. قبل از وقوع جنگ مذکور، خرمشهر بزرگترین صادر کننده انواع خرما به جهان نیز بوده است.
خرمشهر در تاریخ ۱۰/۸/۱۳۵۹ به اشغال نیروهای بعثی عراق در آمد و بخاطر مقاومت مردم بی سلاح و بی دفاع این شهر در برابر ارتش مجهز عراق، خونین شهر نامگذاری شد و در تاریخ ۳/۳/۱۳۶۱ در عملیاتی بنام عملیات بیت المقدس آزاد گردید.
از مهم‌ترین آثار تاریخی این شهر می توان به کانال (شط) عضدی که در عهد عضدالدوله دیلمی ما بین سال ۳۲۴-۳۷۲ هجری قمری برای ارتباط رودخانه کارون به اروندرود و کوتاه نمودن مسیر اهواز - بصره احداث گردیده اشاره نمود. حفاری این کانال که ۴۶۰۰ متر طول و ۲۰۰ متر عرض دارد، ۴۷ سال طول کشید و شهر خرمشهر را به ۲ قسمت جنوبی و شمالی تقسیم می کند.
خرمشهر که چندین بار توسط جذر و مد آب (بالا و پایین آمدن آب رودخانه) تخریب گردید، مجددا در سال ۱۷۶۸ میلادی قسمت جنوبی آن و در سال ۱۸۱۲ میلادی قسمت شمالی آن بنا شد.
از دیگر جنگ‌های مهمی که در این شهر رخ داده است می توان به جنگ سید موسی مبرقع علیه خلیفه عباسی در قرن ۴ هجری، جنگ محدود در سال ۱۸۲۷و ۱۸۳۱ میلادی بین ایران و عراق در زمان امپراتوری عثمانی و ولایت داود پاشا در بغداد، اشغال کامل خرمشهر و آبادان توسط نیروهای عراقی در سال ۱۸۳۷ میلادی در زمان امپراطوری عثمانی و سپس عودت مالکیت خرمشهر و آبادان به ایران طبق معاهده ارض روم، اشغال توسط نیروهای انگلیسی در سال ۱۹۴۲ میلادی در جنگ جهانی دوم و ... اشاره نمود.
منابع
