مقام امام زمان علیه السلام

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
Saheb.jpg

کشور

عراق

شهر

نجف اشرف

  • طول:"28.78'31°44 شرقی
  • عرض:"19.35'00°32 شمالی
Saheb Map.JPG
مشاهده در نقشه

مقام‌ حضرت‌ مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف در وادي‌ السلام‌ نجف‌ اشرف، يكي‌ از قديمي‌ترين‌ مقامات‌ منتسب‌ به‌ حضرت‌ بقية ‌اللّه‌ ارواحنا فداه‌ مي‌باشد. در طول‌ قرون‌ و اعصار افراد زیادی به‌ اين‌ مكان‌ مقدس‌ می روند و به عبادت می پردازند و در مواردي‌ نیز توفيق‌ تشرف‌ می یابند.

امام‌ صادق علیه السلام مكّرر به‌ اين‌ نقطه‌ تشريف‌ آورده، در آن جا نماز گزارده، آن جا را این به‌ عنوان معرفي‌ فرموده‌ است. بنا بر برخی روایات در روزهاي‌ آغازين‌ دولت‌ حضرت‌ ولي‌ عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ایشان از اين‌ نقطه‌ عبور می کنند به‌ سوي‌ کوفه پايتخت‌ دولت‌ کريمه‌ رهسپار مي‌شوند.

مکان و تاریخچه مقام امام زمان عجل الله تعالی فرجه

از درب طوسی صحن مقدس امیرمؤمنان علیه السلام که بیرون می آییم و از مسجد شیخ طوسی می گذریم، از درب اصلی وادی السلام وارد شده، از مقام هود و صالح می گذریم. اولین مسیر ماشین رو که در سمت چپ ما قرار دارد، مسیر مقام حضرت مهدی علیه السلام می باشد.

مسیر کوتاهی را پیموده با گنبد سبزی روبه رو می شویم که در طول قرنها به مقام حضرت مهدی علیه السلام شهرت داشته است.

كاشي‌كاري‌ گنبد و بارگاه‌ موجود، در سال‌ ۱۳۱۰ ق توسّط‌ شخصي‌ به‌ نام‌ سيّد محمّدخان‌ پادشاه‌ سند انجام‌ شده‌ است.

ساختمان‌ قبلي‌ توسّط‌ سيد بحرالعلوم‌ (متوفاي‌ ۱۲۱۲ ق) تجديد بنا شده‌ بود.[۱] در محراب‌ مقام‌ حضرت‌ مهدي علیه السلام سنگي‌ موجود است‌ كه‌ زيارتنامهِ‌ حضرت‌ بقية ‌اللّه (ارواحنا فداه) بر آن‌ نقش‌ شده‌ است. تاريخ‌ كنده‌كاري‌ اين‌ سنگ‌ نهم‌ شعبان‌۱۲۰۰ ق مي‌باشد.[۲]

محدّث‌ نوري‌ در مورد تاريخچهِ‌ مقام‌ حضرت‌ مهدي علیه السلام مي‌نويسد:

در بيرون‌ سور شهر نجف‌ در سمت‌ غربي‌ قبرستان‌ معروفِ وادي‌ السلام‌ مقام‌ مقدس‌ حضرت‌ مهدي علیه السلام واقع‌ است، كه‌ از براي‌ آن: صحن، گنبد، مقام‌ و بارگاهي‌ است‌ و در آن جا محرابي‌ است‌ منتسب‌ به‌ حضرت‌ مهدي علیه السلام كه‌ علت‌ اين‌ انتساب‌ معلوم‌ نيست، نمي‌دانيم‌ كه‌ آيا در آن جا كسي‌ آن‌ سرور را ديده، يا كرامتي‌ از آن‌ حضرت‌ در آن‌ مكان‌ مقدس‌ ظاهر گشته؟ جز اين‌ كه‌ آن‌ مقام‌ شريف‌ از قديم‌ الايام‌ وجود داشته‌ است.[۳]

مولا محمدتقي‌ مجلسي‌ (متوفاي‌ ۱۰۷۰ ق) در كتاب‌ گرانسنگ‌ كه‌ در سال‌ ۱۰۶۶ ق به تأ‌ليف‌ آن‌ پرداخته، گزارش‌ سفر خود به‌ عتبات‌ عاليات‌ را به‌ طور مشروح‌ آورده‌ و در ضمن‌ آن‌ فرموده:

۲۸ سال‌ پيش‌ از اين به‌ زيارت‌ حضرت‌ اميرالمؤ‌منين‌ مشرّف‌ شدم … مشغول‌ رياضت‌ شاقه‌ شدم، اكثر ايّام‌ در مقام‌ حضرت‌ صاحب‌ الامر علیه السلام مي‌بودم‌ كه‌ در خارج‌ نجف‌ اشرف‌ واقع‌ است … شب ها پروانه‌وار بر دور روضهِ‌ مقدسه‌ مي‌گشتم … روزها در مقام‌ حضرت‌ صاحب‌ الامر علیه السلام … [۴]

بيان‌ مجلسي‌ اوّل‌ صراحت دارد‌ كه‌ اين‌ مقام‌ در عهد او نيز موجود بوده‌ و به‌ حضرت‌ صاحب‌الامر علیه السلام منتسب‌ بوده‌ است.

در كتاب‌ لؤ‌لؤ‌ الصّدف‌ في‌ تاريخ‌ النجف تأ‌ليف‌ سيد عبداللّه، مشهور به‌ ثقة‌الاسلام، كه‌ در تاريخ‌ ۱۳۲۲ ق تاليف شده،[۵] آمده است‌:

در مقام‌ حضرت‌ مهدي علیه السلام سنگ‌ مرمري‌ هست‌ كه‌ زيارتنامهِ‌ آن‌ حضرت‌ بر آن‌ حك‌ شده، و تاريخ‌ كنده‌كاري‌ آن‌ ۹۱۲ هجري‌ مي‌باشد.

در سمت راست مقام، چاهی است که عاشقان موعود(عج) از آبِ آن تبرک می جویند و می گویند بارها دیده شده که حضرت مهدی (عج) بر سر چاه ایستاده و وضو گرفته اند.

در سمت چپ مقام، اتاق و محرابی است که به مقام امام صادق (ع) مشهور است. شهرت این مکان مقدّس به عنوان «مقام امام صادق علیه السلام » طبعا به جهت نزول امام صادق علیه السلام در این مکان و به جای آوردن دو رکعت نماز در این مکان می باشد، چنانکه در احادیث منقول از: ابان بن تغلب، ابوالفرج سندی، فرات بن احنف و مبارک خبّاز به آن تصریح شده است.

منبع

مجله انتظار، بهار و تابستان 1383، شماره 11 و 12

  1. تحفة‌العالم، 1، ص ۳۱۹.
  2. ماضي‌ النجف‌، 1، ص 96.
  3. كشف‌ الاستار، ص 206.
  4. لوامع‌ صاحب‌ قراني‌، 8، ص 664.
  5. الذريعة‌، 18، ص 383