موارد وجوب زكات

زکات مال در سه مورد واجب است:

• ۱. غلات (گندم، جو، خرما، کشمش)؛

• ۲. دام ها (شتر، گاو، گوسفند)؛

• ۳. سکه ها (طلا و نقره).

زکات موارد فوق در صورتى واجب مى شود که به مقدار مشخصى (حد نصاب) برسد؛ یعنى اگر محصولِ به دست آمده یا تعدادِ دام، یا وزن سکه ها از حد نصاب کمتر باشد، زکات ندارد.

مقدار غلاتی که زکات دارد

تمام غلات چهارگانه، یک نصاب (آن مقدار از مال که زکات بر آن واجب است) دارد که ۲۰۷/۸۴۷ کیلوگرم است. بنابراین، اگر محصول به دست آمده از این مقدار کمتر باشد، زکات ندارد. مقدار زکات غلات به چگونگى آبیارى آن‌ها بستگى دارد و از این نظر مى توان آن‌ها را به سه دسته تقسیم کرد: ۱. مقدار زکات محصولى که با آب باران و رودخانه آبیارى مى شود و یا دیمى باشد، ۱/۱۰ است. ۲. مقدار زکات محصولى که با دلو و یا موتور پمپ آبیارى مى شود، ۱/۲۰ است. ۳. محصولى که به هر دو طریق، هم از آب باران یا رودخانه و هم آب دستى آبیارى شده، زکاتِ نصف آن ۱/۱۰ و نصف دیگر آن ۱/۲۰ مى باشد.

مقدار دام ها و زکات هر کدام

• الف) گوسفند: اولین نصاب گوسفند، چهل رأس است و زکات آن یک گوسفند مى باشد و گوسفند تا به چهل نرسد، زکات ندارد. نصاب دوم آن، صد و بیست و یک و زکات آن دو گوسفند و نصاب سوم، دویست و یک و زکات آن سه گوسفند است.

• ب) گاو: اولین نصاب گاو، سى رأس است و زکات آن یک گوساله مى باشد که یک سالِ آن تمام شده و وارد سال دوم شده است.

• ج) شتر: اولین نصاب شتر پنج نفر است و زکات آن یک گوسفند است و تا زمانى که تعداد شترها به ۲۶ نفر نرسیده، هر پنج شتر یک گوسفند زکات دارد ولى آن‌گاه که تعداد آن‌ها به ۲۶ نفر رسید، زکاتش یک شتر است.

نصاب و زکات طلا و نقره

نصاب طلا ۱۵ مثقال و نصاب نقره ۱۰۵ مثقال است و زکات هر دو، ۱/۴۰ مى باشد.