آیه نَفْر
آیه 122 سوره توبه/9 به كوچیدن (نَفْر) گروهى براى آگاهى در دین یا براى جهاد تشویق كرده است؛ از همین رو به آن «آیه نَفْر» گفته‌اند:[۱]
« فَلَوْلاَ نَفَرَ مِن كُلِّ فِرْقَةٍ مِّنْهُمْ طَآئِفَةٌ لِّيَتَفَقَّهُواْ فِي الدِّينِ وَلِيُنذِرُواْ قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُواْ إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ...».
براى این آیه دو شأن نزول نقل شده است. بر پایه یكى از این نقل‌ها، هنگامى كه خدا آیاتى را درباره غزوه تبوك و سرزنش منافقان نازل كرد، مؤمنان گفتند: هرگز از جنگى كه پیامبر صلى الله علیه و آله در آن حضور داشته باشد یا نداشته باشد، سر نخواهیم پیچید.
هنگامى كه پیامبر صلى الله علیه و آله سریّه‌اى را اعزام كرد، همه مسلمانان از مدینه خارج شده، پیامبر را تنها گذاشتند و این آیه نازل شد كه چرا نباید گروهى نزد پیامبر صلى الله علیه و آله بمانند و تفقه كنند و گروهى براى جهاد بروند.
در شأن نزول دیگرى آمده است: این آیه در شأن افرادى از یاران پیامبر صلى الله علیه و آله نازل شد كه به سوى بادیه‌نشینان رفتند و با استقبال و پذیرش آنان مواجه شدند. آنان هر كسى را مى‌یافتند به هدایت دعوت مى‌كردند.
گروهى به ایشان گفتند: شما پیامبر خود را رها كرده و به سوى ما آمده‌اید؟ آنان از شنیدن این سخن متأثر شده، به حضور پیامبر صلى الله علیه و آله بازگشتند و این آیه نازل شد.[۲]
اصولیان از این آیه، حجیت خبر واحد را استفاده كرده و گفته‌اند: وقتى لازم است عده‌اى براى تعلیم و تعلم كوچ كنند و احكام دین را بیاموزند، باید بر دیگران نیز لازم باشد گفته آنان را بپذیرند؛ در غیر این صورت، تعلیم و تعلم محقق نخواهد شد.[۳]
پانویس
منابع
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كریم، جلد 1، ص 405
