تکمله منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه (کتاب)

نویسنده	ميرزا حبيب‌ الله‌هاشم خويى
موضوع	شرح نهج البلاغه
زبان	فارسی
تعداد جلد	21

كتاب منهاج البراعة فى شرح نهج البلاغة تأليف عالم جليل، مرحوم ميرزا حبيب الله خوبى قدس سره طولانى ترين شرحى است كه تا كنون بر كتاب عديم المثل و بى نظير نهج البلاغة نگاشته شده است. چرا كه مؤلف محترم آن، چيزى را از شرح لغات و اعراب كلمات و توضيح معانى و ذكر قصص و ايراد روايات فروگذار نكرده است، الا اينكه آن جناب مؤفق به اتمام كتاب نشد و اين اثر عظيم ابتر ماند. لذا مسئول انتشارات كتابفروشى اسلاميه، در باره اتمام آن از حضرت علامه شعرانى رحمه الله تعالى استمداد كردند، ولى ايشان به عللى كه خود در مقدمه جلد پانزدهم كتاب متعرض آنها گرديده اند، درخواست فوق را نپذيرفتند و كار را به شاگرد خود استاد حسن زاده آملی حفظه اله واگذار نمودند. جناب ايشان حفظه الله تعالى فرموده استاد خويش را پذيرفت و با جديت و تلاش مخصوص به خود ادامه ء شرح را پى گرفت و آن را در پنج جلد مرتب و به تكمله منهاج البراعة ناميد و به طبع رساند.

از آنجا که مولف این شرح یعنی استاد علامه حسن زاده آملی حفظه الله، علامه ذوالفنون و مسلط بر رشته های مختلف علمی هستند شرح ایشان از ارزش ویژه ای برخوردار بوده و واجد نکته های دقیق و بلند علمی است.

از ویژگی های این شرح پرداختن به اسناد و. مدارک نهج البلاغه است. مولف خود در این باره می گوید:

اين كمترين بسيارى از مآخذ و مدارك نقل نهج البلاغة را از جوامع روايى و كتب سير و غزوات و مجموعه‏ها و سفينه‏هاى علمى تحصيل كرده است، و اهتمام كلّى اين بود كه منابع نقل قبل از جناب رضى و نهج باشد و شايد در حدود دو سوم مدارك آن بدست آمده باشد و قسمتى از آنها در مواضع مختلف تكمله منهاج‏ البراعة فى شرح نهج البلاغة كه در پنج جلد تدوين و تنظيم شد و به طبع رسيد به مناسباتى ذكر شده است. (انسان كامل از ديدگاه نهج البلاغه،ص 29)

منابع

• مرورى بر آثار و تأليفات استاد فرزانه حضرت آيت الله علامه حسن حسن زاده آملى، حسن رمضانى، نهاد نمايندگى مقام معظم رهبرى در دانشگاههاى تهران و علوم پزشكى،ارديبهشت 1374، ص 88 تا 90
• انسان كامل از ديدگاه نهج البلاغه، حسن حسن زاده آملی، نشر الف لام میم، 1383، ص29