ابن سنان خفاجی

از دانشنامه‌ی اسلامی
پرش به ناوبری پرش به جستجو
نام کامل ابومحمد عبدالله‌ بن‌ محمدبن سنان خفاجى‌

Line.png

اساتید

ابونصر مَنازي‌ ، ابوالعلاء معرّي‌


آثار

الاصوات‌ و مخارج‌ الحروف‌ العربيّة، ديوان‌ شعر الخفاجى‌، سرّالفصاحة


اديب‌ و شاعر شيعى‌ مذهب‌ شام‌

ولادت

ابومحمد عبدالله‌ بن‌ محمداِبْن‌ِ سِنان‌ِ خَفاجى‌، اديب‌ و شاعر شيعى‌ مذهب‌ شام‌. تبار او به‌ قبيلة خفاجه‌ مى‌رسيد كه‌ در آغاز سدة چهارم قمری از صحراي‌ عربستان‌ و حجاز به‌ شام‌عليا مهاجرت‌كردند.از نوشتة ابن‌خلكان‌ چنين‌ برمى‌آيد كه‌ در ربع‌ اول‌ سدة 5 ق‌ به‌ دنيا آمده‌ است‌.

تحصیلات

در آغاز به‌ فراگيري‌ قرآن‌ مجيد و حديث‌ پرداخت‌ و در فنون‌ ادب‌ نزد دانشوران‌ حلب‌ به‌ كمال‌ رسيد و در سلك‌ محدثان‌ و قاريان‌ِ قرآن‌ درآمد و از آنجا كه‌ قرآن‌ را به‌ سبك‌ مخصوص‌ خود و به‌ نغمة اهل‌ حلب‌ مى‌خواند، زبان‌زد خاص‌ و عام‌ گرديد.

از استادان‌ او ابونصر مَنازي‌ و ابوالعلاء معرّي‌ را نام‌ برده‌اند. وي‌ به‌ منظور استفاده‌ از محضر ابوالعلاء به‌ معره‌ سفر كرد و هنگام‌ ورود با تحسين‌ و تكريم‌ او مواجه‌ گرديد. ابن‌ سنان‌ سرودن‌ شعر را نیز از كودكى‌ شروع‌ كرده‌ بود. وي همچنین‌ در ادب‌ استادي‌ چون‌ ابوالعلاء معري‌ داشت‌ از نوجوانى‌ در سرودن‌ شعر از سبك‌ شريف‌ رضى‌ تقليد مى‌كرد تا سرانجام‌ توانست‌ با برخى‌ از قصيده‌هاي‌ وي‌ به‌ معارضه‌ برخيزد.

فعالیت علمی و اجتماعی

در 453ق‌ از سوي‌ آل‌ مرداس‌ به‌ عنوان‌ سفير به‌ قسطنطنيه‌ اعزام‌ شد.

همچنین در سال 456 از سوی امير محمود بن‌ نصر سرپرستى‌ قلعة عَزاز در نزديكى‌ حلب‌ را كه‌ موقعيتى‌ حساس‌ داشت‌، به‌ ابن‌سنان‌ واگذار شد.

تالیفات

(الف‌ -آثار چاپى‌)

  1. الاصوات‌ و مخارج‌ الحروف‌ العربيّة، كتابى‌ است‌ در آواشناسى‌ زبان‌ عربى‌ كه‌ به‌ كوشش‌ فؤاد حناترزي‌ در بيروت‌ چاپ‌ شده‌ است‌.
  2. ديوان‌ شعر الخفاجى‌
  3. سرّالفصاحة

(ب‌ -آثار يافت‌ نشده‌ها)

  1. الحكم‌ بين‌النّظم‌ والنثر، كتاب‌ كم‌حجمى‌ است‌.
  2. حِكَم‌ منثورة
  3. الصّرفة، كتابى‌ است‌ پيرامون‌ «نظرية صرفة» رمّانى‌ در باب‌ اعجاز قرآن‌ مجيد
  4. عبارة المتكلمين‌ فى‌ اصول‌ الدين‌، كتابى‌ است‌ در علم‌ كلام‌ و اصول‌ عقايد
  5. العروض‌، كتابى‌ است‌ در علم‌ عروض‌
  6. فى‌ رؤية الهلال‌

منابع