ابوالفرج اصفهانی

مورخ، محدث، ادیب، شاعر و موسیقیدان

نام کامل	علی بن حسین بن محمد بن احمد بن هیثم
زادروز	284 قمری
زادگاه	اصفهان
وفات	356 قمری
مدفن	بغداد
آثار	الاغانى،الاماء الشواعر؛ الدیارات؛مقاتل الطالبین؛اعیان الفرس؛ آداب الفرباء من اهل الفضل و الاداب؛

تحصیلات

نزد ابن درید و ابن‌انبارى و محمد بن جریر طبرى تحصیل كرد. وى از على بن عباس بجلى و محمد بن جعفر قتّات و ابوبكر بن درید و نفطویه حدیث شنید. دارقطنى و ابراهیم بن احمد طبرى و ابوالفتح بن ابى‌الفوارس از وى حدیث روایت كرده‌اند. ابوالفرج در ادبیات، نحو، لغت، تاریخ، سیر، انساب، طب، نجوم و حدیث متبحر بود و شعر را نیكو مى‌گفت.

تالیفات

مهمترین اثرش كه او را جاودانه ساخته، كتاب «الاغانى» است كه رجال قرن چهارم، مانند صاحب بن عباد و عضدالدوله‌ى دیلمى به آن توجه بسیار داشتند و گفته‌اند كه عضدالدوله این كتاب را از خود در سفر و حضر دور نمى‌داشت. از دیگر آثار وى: «الاماء الشواعر»؛ «الدیارات»؛ «مقاتل الطالبین»؛ «اعیان الفرس»؛ «آداب الفرباء من اهل الفضل و الاداب»؛ «اخبار جحظة البرمكى»، «اخبار الطفیلیین»؛ «اشعار الاماء والممالیك»؛ «جمهرة النسب»؛ «دعوة التجار»؛ «كتاب التنزیل فى امیرالمؤمنین علیه السلام»؛ «كتاب الخمارین والخمارات»؛ «كتاب الغلمان المغنین»؛ «مجرد الاغانى» و «دیوان» شعر.

منابع

• محمدرضا نصیری، اثرآفرینان، سلسله انتشارات آثار و مفاخر فرهنگی، تهران: انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ایران، 1384، ج 1، ص 191.
• دایره المعارف بزرگ اسلامی، ج 6، مدخل "ابوالفرج اصفهانی" از آذرتاش آذرنوش(10 مهرماه 1391)