نبرد هواداران بنی عباس با سپاهیان اموی

منبع: نرم‌افزار دایرة‌المعارف چهارده معصوم علیهم‌السلام

نبرد سرنوشت‌ساز هواداران بني‌عباس با سپاهيان اموي - سال 132 هجري قمري/ 7 محرم

پس از آن كه قيام مخالفان بني‌اميه، فراگير و سراسر عالم اسلام را دربرگرفت، ابومسلم خراساني شهرهاي شرقي اسلام، يعني افغانستان، خراسان و شهرهاي مياني، مركزي و جنوبي ايران را يكي پس از ديگري فتح كرد و قحطبه بن شبيب را كه از داعيان معروف بني‌عباس و از فرماندهان آنان بود با سپاهي بزرگ، به سوي عراق گسيل داشت.

يزيد بن عمر بن هبيره كه عامل امويان در عراق، ايران و شرق عالم اسلام بود، در شهر "واسط" واقع در عراق، مستقر و مناطق و نواحي تحت فرمان خود را كنترل مي‌كرد. عاملان و سپاهيان او پس از شكست از سربازان ابومسلم خراساني، همگي به سوي واسط عقب‌نشيني كرده و در اين شهر تجمع نمودند. ابن هبيره، سپاهيان خويش را مجدداً سازماندهي كرد و با آرايش جديد آماده دفاع گرديد.

سپاهيان قحطبه، پس از فتح شهرهاي ايران، وارد عراق گرديده و به سوي واسط هجوم آوردند. دو سپاه در مكاني به نام "زاب"، در بيست و پنج فرسنگي كوفه، با هم روبرو شده و به درگيري پرداختند. نبرد سنگين و سختي ميان آنان به وقوع پيوست و از طرفين، تعداد بي‌شماري جان باخته و يا زخمي گرديدند، ولي سپاهيان اموي متحمل شكست و هزيمت شده و به ناچار، به سوي واسط عقب‌نشيني كردند و هواداران بني‌عباس را به تهاجمات بعدي تحريص كردند.

اين واقعه، در هفتم محرم سال 132 قمري به وقوع پيوست. همين شكست، باعث فروپاشي خلافت جائرانه بني‌اميه گرديد و از آن پس شهرهاي عراق مانند كوفه، بصره و واسط نيز به دست عباسیان گشوده شد و ابن هبيره نيز در صحنه نبرد با عباسيان كشته گرديد و سپاهيان اموي، به طور كلي پراكنده و متفرق شدند.

در همان ايام بزرگان بني‌عباس وارد كوفه شده و پس از مدتي، با ابوالعباس سفاح، به عنوان نخستين خليفه عباسي بيعت نمودند.