غیاث الدین منصور دشتکی

{منبع اين نوشتار يک سايت است. آن را با نوشته خودتان جايگزين کنيد.}

امير منصــور

غياث الدين امير منصور فرزند امير صدر دشتکی شيرازی یکی از بزرگان علماء و دانشمندان معروف قرن دهم هجری است که در فقه ادبيات عرب و مخصوصا در حکمت و کلام و منطق و فلسفه مهارت داشت امير منصور از سنين کودکی در حضور پدر حکيمش و اعلام مختلف شيراز بهره مند بود و قبل از تکليف در عداد فضلای شاگردان پدر و علامه دوانی قرار گرفت سبط او صاحب سلافه العصر شرحی از اوصاف و فضائل علمی و عملی امير منصور و پدرش امير صدرا که در عداد دانشمندان بزرگ عصر خويشند بر شمرده و ديگر صاحب تراجم همگان در مورد اين دو شخصيت به زيبائی قلم فرسائی نموده اند. قاضی شهيد صاحب مجالس او را به عنوان استاد بشر خاتم حکما و پناه علما توصيف نمود سپس اضافه می کند اگر کليه حکمای دوران چون ارسطو و افلاطون مواجه با او بودندی افتخار مجالست و ملازمت با او را نمودندی امير منصور در نوجوانی احاطه به مسائل فلسفی و کلامی داشت و در مباحثه با امثال علامه دوانی گاه گوی سبقت را در ميدان مناظره می ربود. در بيست سالگی به درجه اجتهاد رسيد و از علوم عقلی و نقلی فارغ گشت وشهرۀ آفاق گرديد در زمان سلطان حسين بايقرا و طهماسب صفوی صدارت سلاطين و نظارت به امور مملکتی و شرعی مردم با او بود و مدتها در قزوين و آذربايجان و بلاد مختلف ايرانی به مصاحبت با مرحوم محقق ثانی و همکاری با او در امور مختلف مملکت نظارت داشتند و ماهها با یکديگر مباحثات علمی و مطالعه کتب همديگر می نمودند اما پس از مدتی بعد از فوت امير صد امير منصور از مشاغل دولتی به کلی کنار رفت و در شيراز با تدريس و رسيدگی به امور شرعی مردم تا آخر عمر با اشتغال داشت تأليفات او بيشتر در علوم فلسفی و کلامی و الهيات است از آثار معروف اوست شرح هياکل در فلسفه، حجة الکلام در معاد، حاشيه شرح عضدی، حواشی او بر الهيات شفا و شرح اشارات، و کشاف در حکمت، معالم الشفا در طب، تعديل ميزان در منطق، لوامع و معارج در هيئت، و اخلاق منصوری، و حواشی او برکتب علامه دوانی.

بيننده عزيز: امير صدر معروف به صدر الحکما و یا صدر العلما خود از بزرگترين دانشمندان اواخر قرن نهم هجری بود و با علامه دوانی معاصر و اشاره به فضائل آن دو گرديد. پدر و اجداد امير صدر تا برسد به زيد شهيد فرزند حضرت سجاد عليه السلام ازفضلای عصر خويش بوده اند و در تقيه به سر می برند اما امير صدر در شيراز معاصر با علامه دوانی علنا مروج مکتب تشيع بود و حال آنکه اکثر مردم فارس و اصفهان در زمان او و امرای ترک از سنی مذهبان متعصب بودند ولی او بر پايه استدلال قوی به کار علمی و مذهب خويش استوار بود و در روحيه علمای شيراز حتی امثال مرحوم دوانی اثر گذاشت (هر چند علامه دوانی خود قبلا مستبصر بود) علامه امينی در شهداء الفضيله ضمن شرحی از مراتب علمی امير صدر او را در عداد شهدای راه فضيلت متذکر است و می نويسد در بامداد روز جمعه دوازدهم رمضان صدر کبير به دست اشرار ترکمن مظلومانه شهيد شد و فقير از روح و روان اين دانشمندان پوزش می طلبد که حق مطلب را در مورد آنان و مقام علمی و معنوی آنها ادا ننموده است. امير منصور صاحب ترجمه با امير نظام عبد الحی گرگانی معاصر بود و فرزندان امير منصور شرف الدين علی و سيد محمد معروف به امير صدر ثانی جد سيد عليخان مدنی همگان از علمای بزرگ و سادات جليل القدر عصر خويشند و در آينده ذيل ترجمه سيد عليخان (= سيد صدر الدين شيرازی) مجددا اشاره به اين دودمان پاک می نمايد. مدرسه منصوريه شيراز از یادگاری اين علما مخصوصاً امير منصور است و قبر امير صدر و امير منصور در اين مدرسه مشهور است 948 رحمة الله عليهم.

منبع:پایگاه شعائر