سربریدن و شكار حیوانات
در اين قسم، دو مبحث وجود دارد: يكى شكار حيوانات وحشى و ديگرى سر بريدن حيوانات اهلى و غيراهلى كه هر كدام را جداگانه معرفى مى نماييم:
الف) شكاركردن :
حيوان حلالگوشت وحشى مانند آهو، بزكوهى و كبك را اگر به وسيله سلاح يا سگ شكارى شكار كنند، در صورتى كه با شروط مقرر انجام شده باشد، پاك و حلال است و اگر يكى از شروط آن ناقص باشد حرام است، مگر اين كه حيوان را زنده بگيرند و سرش را ببرند. شكار ماهى عبارت است از: زندهگرفتن آن از آب و در صورتى كه «فلس» داشته باشد حلال است و شرط ديگرى در آن معتبر نيست.[۱]
ب) سربريدن :
اگر حيوان حلالگوشت - اعم از اهلى و وحشى - را با رعايت دستور و شروطى كه مقرر شده سر ببرند خوردن گوشت آن حلال است. دستور سربريدن حيوان آن است كه حلقوم (مجراى تنفس)، مرى (مجراى غذا) و دو رگ بزرگ را كه در دو طرف حلقوم است، از پايين برآمدگى زير گلو به طور كامل ببرند و اگر آن ها را بشكافند، كافى نيست. ذبح شتر نيز شكل خاصى دارد كه «نحر» ناميده مى شود.
شروط سربريدن حيوانات به شرح ذيل است:
- 1- ذبحكننده بايد مسلمان باشد؛
- 2- بايد سر حيوان را با جسم تيزى كه از آهن باشد ببرند؛
- 3- در موقع سربريدن، بايد جلوى بدن حيوان رو به قبله باشد؛
- 4- هنگام سربريدن، بايد نام خدا را ببرند؛ همين قدر كه به قصد ذبح بگويند: «بسم الله»، كافى است.
- 5- حيوان پس از بريدن چهاررگ معين، حركتى كند، اگر چه مثلاً چشم يا دم خود را حركت دهد يا پاى خود را به زمين بزند.[۲]
اگر حيوانى را طبق دستور شرع، «ذبح» يا «نحر» و يا «شكار» نمايند، آن حيوان «تذكيه» شده و حلال است و در اصطلاح فقهى، آن را «مُذَكّى » مى نامند و اگر تذكيه شرعى نشده باشد، «ميته» ناميده مى شود كه حرام و نجس است.[۳]