آیه عدد مقاتلین
-
آيه 65 و 66 سوره انفال/ 8 را «آيه عدد مقاتلين»[۱] يا «تخفيف»[۲] نام نهاده‌اند. در آيه نخست از پيامبر مى‌خواهد كه مؤمنان را به جنگ تحريك كند و وعده مى‌دهد كه اگر بيست مؤمن شكيبا باشند، بر دويست نفر پيروز مى‌شوند و اگر صد مؤمن باشند بر هزار كافر غلبه مى‌يابند و در آيه بعد مى‌گويد:
اكنون خداوند تكليف شما را تخفيف داد و دانست كه در ميان شما سستى و ناتوانى وجود دارد؛ پس اگر از شما صد تن شكيبا باشند، بر دويست تن پيروز مى‌شوند و اگر از شما هزار تن باشند، بر دو هزار تن چيره مى‌شوند:
«يأيُّهَا النَّبِىّ حَرِّضِ المُؤمِنين عَلى القِتالِ إِن يَكُن مِنكُم عِشرونَ صبِرون يَغلِبُوا مِائَتَينِ و إِن يَكُن مِنكُم مِائَةٌ يَغلِبوا أَلفـًا مِن الَّذِينَ كَفرُوا بِأَنَّهُم قَومٌ لاَيَفقَهون × النَ خَفَّفَ اللّهُ عَنكُم و عَلِمَ...».
گروهى از مفسران، آيه دوم را ناسخ آيه اول شمرده‌اند؛[۳] ولى برخى، هم نسخ را نپذيرفته و هم گفته‌اند: هر يك از اين دو آيه مورد معين دارد. هنگامى كه مسلمانان گرفتار ضعف و سستى شوند، مقياسِ سنجش همان نسبت دو برابر است؛ ولى وقتى افراد قوى ايمان و ورزيده همانند بسيارى از رزمندگان بدر باشند، اين نسبت تا ده برابر افزايش مى‌يابد.[۴]
پانویس
منابع
علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كريم، جلد 1، ص 392
