آیه اخراج

-

آيه 240 سوره بقره/ 2 را «آيه اخراج» يا امتاع گفته اند. اين آيه، رسمى را كه در جاهليت بود يعنى زنان پس از مرگ شوهران خود يك سال ازدواج نمى كردند و در خانه مى نشستند و به مردان سفارش مى كند كه براى همسران خود مالى را وصيت كنند كه بعد از مرگشان به ايشان بدهند؛ مالى كه براى مخارج يك ساله آن ها كافى باشد و زنان در اين مدت از خانه هاى خود اخراج نشوند و اگر در اين مدت از خانه خارج شدند، ورثه شوهر تقصيرى در ندادن آن مال ندارند.

«والّذينَ يُتوَفَّونَ مِنكُم و يَذَرونَ أَزوجًا وَصيّةً لِأَزوجِهِم مَتعًا إِلَى الحَولِ غَيرَ إِخراجٍ فَإِن خَرجنَ فَلا جُناحَ عَليكُم فِى ما فَعلنَ فِى أَنفُسهِنَّ مِن مَعروفٍ واللّهُ عَزيزٌ حَكيمٌ». (سوره بقره/ 2، 240)

بر اساس روايتى از امام صادق عليه‌السلام حكم در آغاز اين بود كه وقتى مردى از دنيا مى رفت بايد مخارج زنش را تا يك سال از اصل مال شوهر مى پرداختند و پس از يك سال او را بدون ارث از خانه بيرون مى كردند؛ ولى بعد اين حكم با آيه ارث كه سهم زن را در صورت نبود فرزند، يك چهارم و در صورت وجود فرزند، يك هشتم تعيين كرد نسخ شد؛ همچنين به نقلى از حضرت صادق عليه‌السلام اين آيه با آيه 234 بقره/ 2 كه عده وفات را چهارماه و ده روز مى داند، نسخ شده است.

پانویس

منابع

علی خراسانی، دائرة‌المعارف قرآن كريم، جلد 1، ص 366-367