همنشینی با نیکان

{منبع اين نوشتار يک سايت است. آن را با نوشته خودتان جايگزين کنيد.}

منبع: سایت تربیت

نویسنده: گروهی از محققان و پژوهشگران

همنشينى با افراد نيكو

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ حُسَيْنِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ سِنَانٍ عَنْ عَمَّارِ بْنِ مُوسَى عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ قَالَ أَمِيرُ الْمُؤْمِنِينَ عليه السلام لَاعَلَيْكَ أَنْ تَصْحَبَ ذَا الْعَقْلِ وَ إِنْ لَمْ تَحْمَدْ كَرَمَهُ وَ لَكِنِ انْتَفِعْ بِعَقْلِهِ وَ احْتَرِسْ مِنْ سَيِّئِ أَخْلَاقِهِ وَ لَا تَدَعَنَّ صُحْبَةَ الْكَرِيمِ وَ إِنْ لَمْ تَنْتَفِعْ بِعَقْلِهِ وَ لَكِنِ انْتَفِعْ بِكَرَمِهِ بِعَقْلِكَ وَ افْرِرْ كُلَّ الْفِرَارِ مِنَ اللَّئِيمِ الْأَحْمَقِ

حضرت صادق عليه السلام فرمود: اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: باكى نيست بر تو كه با شخص خردمند همنشين شوى اگر چه كرم (جوانمردى و جود و بخشش) او را نپسندى (و از اين ناحيه نفعى از او نبرى) ولى از خرد او منتفع شو، و از اخلاق بدش بپرهيز، و هيچ گاه هم نشينى با شخص كريم را از دست مده اگر چه از خرد او سودى نبرى ولى با خرد خود از كرم او سود ببر، و بگريز هر چه مى توانى از هم نشينى با شخص پست و بى خرد.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 451 رواية: 1)

عَنْهُ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ أَبِي نَجْرَانَ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الصَّلْتِ عَنْ أَبَانٍ عَنْ أَبِي الْعُدَيْسِ قَالَ قَالَ أَبُو جَعْفَرٍ عليه السلام يَا صالِحُ اتَّبِعْ مَنْ يُبْكِيكَ وَ هُوَ لَكَ نَاصِحٌ وَ لَاتَتَّبِعْ مَنْ يُضْحِكُكَ وَ هُوَ لَكَ غَاشٌّ وَ سَتَرِدُونَ عَلَى اللَّهِ جَمِيعاً فَتَعْلَمُونَ

ابو عديس گويد: حضرت باقر عليه السلام فرمود: اى صالح ( ظاهر اين است كه صالح نام ابوعديس بوده ) پيروى كن از كسي كه تو را مى گرياند و اندرزت مى دهد، و پيروى مكن از آن كه تو را بخنداند و گولت زند، و بزودى همگى بر خدا درآئيد و بدانيد.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 451 رواية: 2)

عَنْهُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَنْ مُوسَى بْنِ يَسَارٍ الْقَطَّانِ عَنِ الْمَسْعُودِيِّ عَنْ أَبِي دَاوُدَ عَنْ ثَابِت بْنِ أَبِي صَخْرَةَ عَنْ أَبِي الزَّعْلَى قَالَ قَالَ أَمِيرُالْمُؤْمِنِينَ عليه السلام قَالَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه و آله انظُرُوا مـَنْ تُحَادِثُونَ فَإِنَّهُ لَيْسَ مِنْ أَحَدٍ يَنْزِلُ بِهِ الْمَوْتُ إِلَّا مُثِّلَ لَهُ أَصْحَابُهُ إِلَى اللَّهِ إِنْ كَانُوا خِيَاراً فَخِيَاراً وَ إِنْ كَانُوا شِرَاراً فَشِرَاراً وَ لَيْسَ أَحَدٌ يَمُوتُ إِلَّا تَمَثَّلْتُ لَهُ عِنْدَ مَوْتِهِ

اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: بنگريد: كه با چه كسى هم صحبت هستيد؟ زيرا هيچ كس ‍نيست كه مرگش فرا رسد جز آن كه يارانش در پيش خدا برابرش مجسم شوند، اگر از نيكان باشد نيكانند ( و بدان ها شاد شود ) و اگر از بدان باشد بد هستند ( و بداند كه به سرنوشت آنان دچار شود ) و هيچ كس نيست كه بميرد و هنگام مرگش ‍ برابر او مجسم نشود.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 451 رواية: 3)

عـَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ ابْنِ أَبِي عُمَيْرٍ عَنْ بَعْضِ الْحَلَبِيِّينَ عَنْ عَبْدِ اللَّهِ بْنِ مُسْكَانَ عَنْ رَجُلٍ مِنْ أَهْلِ الْجَبَلِ لَمْ يُسَمِّهِ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام عَلَيْكَ بِالتِّلَادِ وَ إِيَّاكَ وَ كُلَّ محْدَثٍ لَا عهْدَ لَهُ وَ لَا أَمَانَ وَ لَا ذِمَّةَ وَ لَا مِيثَاقَ وَ كُنْ عَلَى حَذَرٍ مِنْ أَوْثَقِ النَّاسِ عِنْدَكَ

ابن مسكان از مردى از اهل جبل كه نامش را نگفته از حضرت صادق عليه السلام حديث كند كه فرمود: بر تو باد ( كه رفاقت كنى ) با دوستان ديرين ( كه آن ها را آزمايش كرده اى ) و بپرهيز از هر ( رفيق ) تازه پيمان شكن كه پناه ندهد و عهد و ميثاقى نشناسد و از استوارترين مردمان در پيش خود بر حذر باش ( كه ممكن است روزى دشمنت شود ).

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 452 رواية: 4)

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ رَفَعَهُ إِلَى أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ أَحَبُّ إِخْوَانِي إِلَيَّ مَنْ أَهْدَى إِلَيَّ عُيُوبِي

حضرت صادق عليه السلام فرمود: محبوب ترين برادرانم نزد من كسى است كه عيب هاى مرا پيش من هديه آورد ( و آن ها را بمن گوشزد كند ).

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 452 رواية: 5)

عِدَّةٌ مِنْ أَصْحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ الْحَسَنِ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ الدِّهْقَانِ عَنْ أَحمَدَ بْنِ عَائِذٍ عَنْ عُبَيْدِ اللَّهِ الْحَلَبِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ لَا تَكُونُ الصَّدَاقَةُ إِلَّا بـِحُدُودِهَا فَمَنْ كَانَتْ فِيهِ هَذِهِ الْحُدُودُ أَوْ شَيْءٌ مِنْهَا فَانْسُبْهُ إِلَى الصَّدَاقَةِ وَ مَنْ لَمْ يَكُنْ فِيهِ شيْءٌ مِنْهَا فَلَا تَنْسُبْهُ إِلَى شَيْءٍ مِنَ الصَّدَاقَةِ فَأَوَّلُهَا أَنْ تَكُونَ سَرِيرَتُهُ وَ عَلَانِيَتُهُ لَكَ وَاحِدَةً وَ الثَّانـِي أَنْ يَرَى زَيْنَكَ زَيْنَهُ وَ شَيْنَكَ شَيْنَهُ وَ الثَّالِثَةُ أَنْ لَا تُغَيِّرَهُ عَلَيْكَ وِلَايَةٌ وَ لَا مَالٌ وَ الرَّابِعَةُ أَنْ لَا يَمْنَعَكَ شَيْئاً تَنَالُهُ مَقْدُرَتُهُ وَ الْخَامِسَةُ وَ هِيَ تَجْمَعُ هَذِهِ الْخِصَالَ أَنْ لَا يُسْلِمَكَ عِنْدَ النَّكَبَاتِ

و نيز فرمود عليه السلام: دوستى از روى راستى و درستى نباشد جز با شرايط آن پس هر كه در او آن شرايط يا پاره اى از آن ها باشد او را اهل چنين دوستى بدان و كسي كه چيزى از آن شرايط در او نباشد او را به اين گونه دوستى نسبت مده.

اولش اين كه نهان و عيانش براى تو يكسان باشد.

دوم اين كه زيب و زينت تو را زينت خود داند، و زشتى تو را زشتى خود شمرد.

سوم اين كه رياست و دارائى حالش را نسبت بتو تغيير ندهد.

چهارم اين كه از آن چه توانائى دارد نسبت تو دريغ نكند.

پنجم كه همه خصلت ها را در بردارد اين كه هنگام بيچارگى و پيش آمدهاى ناگوار تو را رها نكند.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 452 رواية: 6)

چگونه متوجه شويم كه به ديگرى علاقه داريم

عِدَّةٌ مِنْ أَصحَابِنَا عَنْ سَهْلِ بْنِ زِيَادٍ عَنْ عَلِيِّ بْنِ أَسْبَاطٍ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ الْجَهْمِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي الْحَسَنِ عليه السلام لَا تَنْسَنِي مِنَ الدُّعَاءِ قَالَ أَوَ تَعْلَمُ أَني أَنْسَاكَ قَالَ فَتَفَكَّرْتُ في نَفْسي وَ قُلْت هُوَ يَدْعُو لِشِيعَتِهِ وَ أَنَا مِنْ شِيعَتِهِ قُلْتُ لَا لَا تَنْسَانِي قَالَ وَ كَيْف عَلِمْت ذَلِكَ قُلْتُ إِنِّي مِنْ شِيعَتِكَ وَ إِنَّكَ لَتَدْعُو لَهُمْ فَقَالَ هَلْ عَلِمْتَ بِشَيْءٍ غَيْرِ هَذَا قَالَ قُلْتُ لَا قَالَ إِذَا أَرَدْتَ أَنْ تَعْلَمَ مَا لَكَ عِنْدِي فَانْظُرْ إِلَى مَا لِي عِنْدَكَ

حسن بن جهم گويد: به حضرت ابى الحسن عليه السلام عرض كردم: مرا از دعا فراموش مكن، فرمود تو ميدانى كه من فراموشت كنم؟ گويد: در فكر فرو رفتنم و با خود گفتم: آن حضرت براى شيعيانش دعا كند و من هم از شيعيان او هستم ( پس براى من دعا كند ) عرض كردم: نه، شما مرا فراموش نميكنى، فرمود: اين را از كجا دانستى؟ عرض كردم: من از شيعيان شما هستم و شما هم كه براى شيعيان دعا ميكنى ( پس مرا هم در ضمن دعا ميكنيد ) فرمود: جز اين هم چيزى دانستى؟ گويد: عرض كردم: نه، فرمود: هرگاه خواستى بدانى نزد من چگونه هستى بنگر من نزد تو چگونه هستم.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 470 رواية: 4)

أَبُو بَكْرٍ الْحَبَّالُ عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ عِيسَى الْقَطَّانِ الْمَدَائِنِيِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبِي يَقُولُ حَدَّثَنَا مَسعدَةُ بْنُ الْيَسَعِ قَالَ قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ عليه السلام إِنِّي وَ اللَّهِ لَأُحـِبُّكَ فأَطْرَقَ ثُمَّ رَفعَ رَأْسَهُ فَقالَ صَدَقْتَ يَا أَبَا بِشْرٍ سَلْ قَلْبَكَ عَمَّا لَكَ فِي قَلْبِي مِنْ حُبِّكَ فَقَدْ أَعْلَمَنِي قَلْبِي عَمَّا لِي فِي قَلْبِكَ

مسعدة بن يسع گويد: به حضرت صادق عليه السلام عرض كردم: به خدا سوگند من شما را دوست دارم حضرت سر را پائين انداخت و سپس بلند كرد و فرمود: اى ابا بشير راست گفتى، از دلت بپرس از آن مقدار دوستى كه به من دارى، و دل من از آن مقدار محبتى كه از من در دل تو هست مرا آگاه ساخت.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 470 رواية: 3)

عِدَّةٌ مِنْ أَصـحَابِنَا عَنْ أَحْمَدَ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ خَالِدٍ عَنْ إِسْمَاعِيلَ بْنِ مِهْرَانَ عَنِ الْحَسَنِ بْنِ يُوسُفَ عَنْ زَكَرِيَّا بْنِ مُحَمَّدٍ عَنْ صَالِحِ بْنِ الْحَكَمِ قَالَ سَمِعْتُ رَجُلًا يَسْأَلُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام فقَالَ الرَّجُلُ يَقُولُ أَوَدُّكَ فَكَيْفَ أَعْلَمُ أَنَّهُ يَوَدُّنِي فَقَالَ امْتَحِنْ قَلْبَكَ فَإِنْ كُنْتَ تَوَدُّهُ فَإِنَّهُ يَوَدُّكَ

صالح بن حكم گويد: شنيدم كه مردى از حضرت صادق عليه السلام مى پرسيد و مى گفت: مردى مي گويد: تو را دوست دارم من چگونه بدانم كه و مرا دوست دارد؟ ( و راست مي گويد ) فرمود: دلت را آزمايش كن پس اگر تو نيز او را دوست دارى ( بدان كه ) او هم تو را دوست داد.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 469 رواية: 2)

عَلِيُّ بْنُ إِبْرَاهِيمَ عَنْ أَبِيهِ عَنِ النَّضْرِ بْنِ سُوَيْدٍ عَنِ الْقَاسِمِ بْنِ سُلَيْمَانَ عَنْ جَرَّاحٍ الْمَدَائِنِيِّ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ عليه السلام قَالَ انْظُرْ قَلْبَكَ فَإِنْ أَنْكَرَ صَاحِبَكَ فَاعْلَمْ أَنَّ أَحَدَكُمَا قَدْ أَحْدَثَ

حماد بن عثمان گويد: شنيدم حضرت صادق عليه السلام مى فرمود: بدلت بنگر پس اگر ديدى كه نسبت برفيقت نگران هستى ( و چيزى در دل دارى ) پس ( بدان ) كه يكى از شماها كار تازه اى كرده است.

(اصول كافى جلد 4 صفحه: 470 رواية: 5)