وادی السلام
وادى السلام يكى از مكان هاى مقدس نجف است كه در آن هزاران نفر به خاك سپرده شده اند از جمله قبر تعدادى از پيامبران و بسيارى از سادات، صالحان و بزرگان دين نيز در آن است. اين قبرستان قديمى و تاريخى نجف اشرف در شمال شرقى شهر واقع است و بيست كيلومتر مربع مساحت دارد. قدمت آن به بيش از هزار سال مى رسد[۱] و بسيارى از قبرهاى آن داراى بقعه و گنبد است.
اديب الملك اين قبرستان را چنين توصيف مى كند: «باطن آن قبرستان معلوم است كه بهشت جاودان است و مكان ارواح مؤمنان ليكن در ظاهر نيز قبرستانى به آن شكوه و به آن طراوت و روح در ربع مسكون نيست و مقبره مطهر هود و صالح و پيغمبر در آن جا است».
براى اين قبرستان فضايل زيادى نقل شده است از جمله: امام على(عليه السلام) مى فرمايد: «در اين سرزمين ارواح مؤمنان دسته دسته با يك ديگر صحبت مى كنند و هر مؤمنى در هر جايى از زمين بميرد به او گفته مى شود: «به وادى السلام ملحق شو كه وادى السلام جايگاهى از بهشت است». و نيز از امام صادق(عليه السلام) نقل است: «هر مؤمنى كه در شرق يا غرب عالمبميرد، خداوند روحش را به وادى السلام مى برد». [۲] هم چنين گفته انداز اين قبرستان خداوند هفتاد هزار نفر را بدون حساب وارد بهشتمى كند».[۳]
1 ـ مرقد هود و صالح(عليه السلام) در وادى السلام، شهر خاموشان، مقبره حضرت هود(عليه السلام) و صالح(عليه السلام) قرار دارد. بر اين دو مقبره ابتدا به كوشش علامه بحر العلوم بقعه و بنايى از گچ و سنگ ساخته شدو در 1337 ق بناى آن توسط يكى از نيكوكاران ايرانى تجديد و گنبد آن نيز كاشى كارى شد.[۴]
2 ـ مقام هاى امام مهدى(عج) و امام صادق(عليه السلام) و امام سجّاد(عليه السلام) قسمت شمال وادى السلام محلى است كه آن را مقام مهدى (عج) و امام صادق(عليه السلام)مى نامند. ساختمانى نسبتاً قديمى با دو تابلو كه مكان نماز آن دو بزرگوار را مشخص مى كند و گنبدى به رنگ آبى برفراز آن استوار است. در داخل ساختمان چاهى قرار دارد كه به «بئر امام مهدى(عج)» معروف است و اطراف آن را چند قبر فرا گرفته است. گويند امام زمان(عج) را در اين مكان مشاهده كرده اند.[۵] بناى اين ساختمان به كوشش علامه بحر العلوم برپا شده است. اين بنا تا 1310ق باقى بود كه در آن سال يكى از افراد نيكوكار به نام سيدمحمد خان آن را به طرزى زيبا تجديد بنا كرد كه اكنون به همان صورت باقى است. او هم چنين گنبدى با كاشى هاى آبى رنگ بر روى اين مقام احداث كرد. در داخل بنا سنگى وجود دارد كه زيارت حضرت حجّت روى آن حك شده است. تاريخ كتابت اين سنگ 1200 ق است. از امام صادق(عليه السلام) نقل شده: «هركس حرم جدم را زيارت كرد دو ركعت نماز بخواند و دوباره دو ركعت نماز ديگر و آنگاه دو ركعت ديگر بخواند، اولين آن بر در محل قبر امير المؤمنين(عليه السلام) و دومين در محل رأس الحسين و سومين در محل منبر حضرت مهدى (عج)». البته موضعى كه حضرت مهدى(عج) در آن نماز مى گزارد، روشن نيست. [۶] در داخل اين مكان، مقام ديگرى وجود دارد كه به امام صادق(عليه السلام) منسوب است. از وجه تسميه اين مقام اطلاعى در دست نيست. دارد و داخل آن محرابى به عنوان محل نماز امام سجاد(عليه السلام) تعبيه شده است.گويند زمانى كه ايشان براى زيارت امام على(عليه السلام) به نجف آمد در اين مكان نمازگزاردو بيتوته كرد.[۷] در دوران صفويه، بنايى در اين مكان ساختند كه تاكنون پابرجاست.در پايان حكومت عثمانى ها، اين بنا تعمير شد و در محراب آن سنگ زيبايى قرارگرفت كه حروف مقطعه روى آن نقش بسته است. البته معناى آن براى كسى روشن نيست.
پانویس
منابع
عتبات عالیات عراق، اصغر قائدان.