صفی سبزواری
صفی کاشفی سبزواری، فخرالدین، علی
- ملیت: ایرانی
- قرن: 10
(939-867 ق) عارف و شاعر، متخلص به صفى. وى در سبزوار به دنیا آمد و در هرات مى‌زیست. فخرالدین همانند پدرش از واعظان و مؤلفان و شاعران نام‌آور روزگار خود بود.
وى با خاندان سعدالدین كاشغرى نسبت داشت، یعنى از دو دختر خواجه محمداكبر معروف به خواجه كلان، یكى در حباله‌ى نكاح صفى كاشفى و دیگرى در عقد مولانا جامى بود. وى در ابتدا نزد پدر خویش به تحصیل و در طریقه‌ى نقشبندیه به ریاضت و سلوك پرداخت و پس از پدر به جاى او نشست و وعظ و تذكیر را تا عهد دولت صفوى و و در گیرودار حملات ازبكان بر هرات و خراسان ادامه داد.
صفى پس از رهایى هرات از محاصره‌ى یك ساله به غرجستان نزد شاه محمدسلطان رفت و «لطائف الطوائف» را به نام او تألیف كرد. وى در غرجستان درگذشت و جنازه‌اش را به هرات بردند و در آن شهر به خاك سپردند.
درباره‌ى او گفته‌اند كه مثل پدر بر مذهب تشیع بوده است ولى اعتقادش به سلسله‌ى نقشبندیه این امر را بعید مى‌نماید. از آثارش: «رشحات عین الحیات»، در شرح احوال مشایخ و بزرگان طریقه‌ى نقشبندیه؛ «لطائف الطوائف»، در قصص و حكایات لطیف از طبقات مختلف؛ «انیس العارفین» در نصایح و مواعظ؛ «حرز الامان من فتن الزمان» در علم اسرار حروف؛ منظومه‌اى به نام «محمود و ایاز».
منابع
- انجمن مفاخر فرهنگی، اثرآفرینان، ج4، ص55.
