علوم حدیث

منبع: علم الحدیث

نویسنده: کاظم مدیرشانچی

تعریف علم الحدیث و بخش‌های آن

علم الحدیث علمی است که با آن، اقوال و تقریرها و افعال پیغمبر و امام شناخته می‌شود. از تعریف مزبور موضوع آن، که اقوال و احوال و افعال معصوم است دانسته شد معمولا علم الحدیث را به دو بخش تقسیم نموده‌اند:

• اول: علم روایت‌الحدیث که در آن از کیفیت اتصال حدیث به معصوم از لحاظ احوال روات و کیفیت سند و غیره گفتگو می‌شود و اصطلاحا علم اصول الحدیث نامیده شده.

• دوم: علم درایت‌الحدیث که از معانی و مفاهیم الفاظ وارد در احادیث بحث می‌نماید. امام علیه‌السلام فرمود: «حدیث تدری خیر من الف تروی؛ دانستن یک حدیث بهتر از نقل هزار حدیث است».

بخش اول نیز به دو دسته منقسم می‌گردد؛ زیرا گاهی از احوال رجال سند از لحاظ عدالت و وثاقت و عدم آن بحث می شود که به علم رجال مسمی است و هنگامی از کیفیت نقل حدیث به توسط راویان (از لحاظ تواتر و وحدت نقل. اتصال و انقطاع آن و مراتب نقل از نظر صحت و ضعف و اصطلاحات مربوط به این خصوصیات) گفتگو می‌شود که از آن به مصطح الحدیث تعبیر شده است.