محبت اهل بیت

از دانشنامه‌ی اسلامی
نسخهٔ تاریخ ‏۲۶ اوت ۲۰۱۳، ساعت ۱۱:۲۳ توسط اله یاری (بحث | مشارکت‌ها) (صفحه‌ای جدید حاوی ' {{الگو:نیازمند ویرایش فنی}} == '''محبت اهل بیت (ع)''' == قرآن کريم « اهل بيت(ع) » را به ...' ایجاد کرد)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)
پرش به ناوبری پرش به جستجو


محبت اهل بیت (ع)

قرآن کريم « اهل بيت(ع) » را به عنوان شايسته ترين الگوها برا انسان ها معرفي نموده است. تا انسان ها با پيروي از آنان به سر منزل مقصود برسند.معصومان(ع) مجراي ولايت خداوند متعال در عالم هستند و در احاديث از آنان با عنوان باب الله ياد شده است. در، موضعي است که ازآن وارد خانه مي شوند و اگر کسي بخواهد وارد خانه معرفت و بندگي خدا بشود بايد صرفاً از اين در وارد شود. اگر کسي بخواهد به هدف بندگي و معرفت خداوند برسد بايد از دري که خود خدا قرار داده وارد شود وگرنه به هدف خود نمي رسد. در حديث آمده است «و لو لا نحن ما عُبد الله». زيرا راه بندگي خدا را ائمه به خلايق ياد داده اند حتي ملائکه نيز درس توحيد و تنزيه را از اهل بيت(ع) آموخته اند. پس محبت اهل بيت(ع) راهي است براي رسيدن به محبت خداوند.امام صادق(ع) فرمود: « من عرف حقّنا و أحبّنا فقد أحبّ فقد احبّ الله تبارك و تعالي»[۱] هر كس حق ما را شناخته و ما را دوست بدارد در حقيقت خداوند تبارك و تعالي را دوست داشته است. در نتيجه انسان بايد محبت به اهل‌بيت(ع) را حفظ کند زيرا خداوند انسان‌هاي کامل و نمونه‌هاي اعلاي انسانيت را پرورانده و به انسان ها معرفي کرده است و دستور داده به آن نمونه‌هاي اعلاي انسانيت مودّت بورزيد و وقتي مودّت و محبّت به صحنه آمد به‌طور طبيعي تبعيت از آن‌ها به صحنه مي‌آيد. زيرا وقتي مودّت و محبّت به محبوبي متعالي در ميان آمد تبعيت از آن محبوب عين ادامه‌ي مودّت است. خداوند دستور داده است انسان نسبت به اهل بيت(ع) مودت بورزند. «قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيهِ أَجْراً إِلاَّ الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى »[۲] مودت به معناي محبت تثبيت شده در قلب است و مودت با نزديکان پيامبر(ص)بازگشت به مسأله ولايت و قبول رهبري ائمه معصومين دارد و اجراي اين دستور در واقع تداوم خط رهبري پيامبر(ص)و ادامه مساله ولايت الهي است. پذيرش ولايت ائمه(ع) و دوست داشتن آنها باعث نجات و رستگاري خواهد شد. زيرا انسان، همواره با کسي است که او را دوست دارد و به ويژه کساني که دوستي آنها در جانشان رخنه کرده و تثبيت شده. آدمي، در قيامت نيز با کساني محشور مي¬شود که دوستشان دارد . بنابراين پذيرش اين ولايت منجر به سعادت آدمي در دنيا و آخرت خواهد شد. قربي، عترت رسول خدا(ص)و ائمه(ع) هستند و بنابراين مودتي که اجر رسالت فرض شده چيزي ماوراي خود رسالت ديني و بقا و دوام آن نيست زيرا پذيرش ولايت عترت جزء، مهمي از اين رسالت است از همين رو آيه و تفسير آن منافاتي با آياتي که طلب اجر رسالت، از مردم را نفي مي کنند، منافات ندارد[۳] در آيه 82 سوره طه آمده است: « وَ إِنِّي لَغَفَّارٌ لِمَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ صالِحاً ثُمَّ اهْتَدى‌» آيات قبل از اين آيه به گوساله پرست شدن قوم حضرت موسي(ع) اشاره دارد علامه طباطبايي ذيل اين آيه مي نويسد: بنى اسرائيل با اينكه به خداى سبحان ايمان داشتند و رسالت موسى و هارون(ع) را تصديق كرده بودند، ولى در باره ولايت آن دو بزرگوار يا متوقف بوده‌اند و از آن دو تبعيت کامل نداشتند. بدان جهت بوده كه قيد" ثُمَّ اهْتَدى‌" را بر ايمان به خدا و عمل صالح اضافه‌ اضافه کرده است. در اين آيه قيد و شرطى كه ايمان به خدا و عمل صالح را در تأثير و قبولش نزد خدا مقيد و مشروط كند ديده نمي شود مگر همين قيد كه شخص، به رسول هم ايمان داشته باشد، به اين معنا كه تسليم رسول باشد و او را در هر كار و امرى چه بزرگ و چه كوچك اطاعت كند و دين خود را از او بگيرد، و راهى را كه او پيش پايش گذاشته سير نمايد، و بدون هيچ استبداد او را پيروى كند، پس معلوم مي شود كه مراد از" اهتداء" در آيه شريفه همان شرطى است كه ساير آيات قرآنى نيز بدان راهنمايى فرموده و آن عبارت است از پيروى پيغمبر در امر دين و دنيا، و به عبارت ديگر اهتداء به ولايت رسول خدا(ص) است[۴]. امام باقر(ع) فرموده اند : منظور از «اهتدى» اين است كه به ولايت اهل بيت(ع) نائل آيد. بخدا قسم، اگر مردى تمام عمر در ميان ركن و مقام ابراهيم خدا را عبادت كند، آن گاه بميرد و از ولايت ما دور باشد، خدا او را بر پيشانى در جهنم ساقط ميكند[۵] رسول خدا(ص) فرمود: « أساس الاسلام حبّي و حبّ أهل بيتي»[۶]اساس اسلام، دوستي من و اهل بيت من است. قرآن در پاسخ به اين سوال که چرا نبي اکرم(ص)دوستي و محبت عترت خود را به عنوان پاداش رسالت از مردم خواست جواب مي دهد:« قُلْ مَا سَأَلْتُكُم مِّنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَكُمْ إِنْ أَجْرِىَ إِلَّا عَلىَ اللَّهِ وَ هُوَ عَلىَ‌ كلُ‌ِّ شىَ‌ْءٍ شهَِيد»[۷]. بگو مزدي را که درخواست کردم چيزي است که سودش عايد شما است مزد من جز بر خدا نيست.يعني آنچه به عنوان مزد خواستم، عايد شما مي گردد و اين دوستي و محبت اولياءهمچون اکسير، تحول آفرين، رشد دهنده است


نتایج محبت به اهل بیت(ع)

الف. رسيدن به سعادت: انسان در سايه دوستي اهل بيت(ع)به نيکبختي مي رسد. امام علي(ع) در اين باره مي فرمايند:«أسعد الناس من عرف فضلنا و تقرب الي الله بنا، و أخلص حبنا، و عمل بما اليه ندبنا، و انتهي عما عنه نهينا فذاک منا، و هو في دار المقامه معنا» نيکبخت ترين مردمان کسي است که برتري جايگاه ما را بشناسد و به وسيله ما به خدا نزديک شود و محبت ما را در خود خالص گرداند و به آن چه او را فراخوانده ايم عمل کند و از آنچه او را نهي کرده ايم باز ايستد، پس چنين کسي از ما است و در خانه آخرت همراه ما است[۸] ب.علاقه و محبت به کسي يا چيزي، از قوي ترين عوامل تلاش و انگيزه ساز در انسان، به خصوص نوجوانان و جوانان است. وابستگي هاي عاطفي،انسان را فعال تر و با انگيزه تر مي سازد. پيدايش محبت در دل، موجب تحول و دگر گوني انسان مي شود. آدمي همواره به سوي فکرو فرهنگ محبوب کشيده مي شود. از راه محبت اهل بيت(ع)، به ويژه حضرت امام زمان(عج) مي توان ديگر احكام ديني و آموزه هاي اخلاقي را به فرزندان منتقل كرد؛ چون وقتي امام خوبي ها نزد آنها محبوب شد، در عمل به سوي او گرايش مي يابند و او را الگو و مرجع خود قرار مي دهند. اين از ويژگي هاي انسان است كه اگر كسي نزد او محبوب شد، سعي مي كند در گفتار و رفتار به او توجه كند و از او الگو گيرد. شايد حضرت علي(ع) براساس همين نكته مي فرمايد:«مَن أحَبَّ شيئاً لَهِجَ بذكرِه» كسي كه چيزي را دوست داشته باشد، همواره به ياد اوست. بنابراين، محبت حضرت، بستري فراهم مي آورد كه فرزندان به سمت خوبي ها گرايش يابند. اما نکته مهم در محبت اهل بيت(ع)، شناخت و محبت امام زمان خويش است. چرا که کسي که امام زمان خويش را نشناسد از هيچ يک از معتقدات خود حتي از ولايت ائمه قبل نيز بهره نخواهد گرفت.بهترين دليل براين ادعا روايت مشهوري است که اهل سنت و شيعيان را نقل مي کنندو آن اينکه پيامبر اکرم(ص) مي فرمايند:«من مات و لم يعرف امام زمانه مات ميته جاهليه»[۹]

هر قدر محبت و دلباختگي و ارتباط قلبي با ائمه اطهار عليهم السلام بيشتر باشد، تبعيت و همرنگي و همراهي و همدلي با آن ها نيز بيشتر خواهد شد. نقش عشق و محبت در ايجاد همساني، همفکري و همراهي بسيار مهم است و مردم پيوسته از چهره هاي محبوبشان الگو و سرمشق مي گيرند. ايمان عاطفي به رهبري حتي در اطاعت سياسي و اجتماعي هم تأثير مي گذارد و زمينه ساز تبعيتي عاشقانه مي شود نه يک اطاعت رسمي و تشريفاتي. در اين صورت ميان «شناخت »، «عشق » و «پيروي » رابطه اي مستحکم به وجود مي آيد، زيرا معرفت، محبت مي آورد و محبت ولايت و تبعيت.

ج.کسب آرامش و امنيت فردي و اجتماعي:انسان مطيع و معتقد ولايت ائمه اطهار(ع) در ابعاد فردي و اجتماعي، برخوردار از وجود آثار و برکات ائمه(ع) خواهند شد. به طوري که بعد فردي در روح وي طمأنينه و آرامش مي آفريند. انسان تحت ولايت ائمه(ع)از آن جهت که خود را به واسطه جريان فيض الهي در همه هستي وابسته مي بيند همواره بر آنان تکيه مي کند و به رحمت آنان دل مي بندد. همواره اميدوار است و کمتر دچار اضطراب و آشفتگي روحي مي شود و چون خود را در محضر آنان مي بيند کمتر دچار لغزش و گناه مي شود .در بعد اجتماعي نيز جامعه معتقدين به ولايت معصومين(ع)جامعه اي است که در آن همبستگي و همنوايي و نيز رعايت بسياري از هنجارهاي ديني در حد بسيار بالايي وجود دارد در نتيجه نظم و امنيت بيشتري در آن جامعه حکمفرماست.

پانویس

  1. (كليني، 1367،ج8، ص102).
  2. (شوري / 21)
  3. ( طباطبائي،1375 ، ج18، ص 46؛ مکارم شيرازي، 1421ق، ج15، ص 508).
  4. (طباطبايى،1374،ج 14،ص 265)
  5. (طبرسي، 1372، ج 7، ص39 بانو امين،ج 8،ص 196،مکارم شيرازي، 1374، ج13،ص261).
  6. (متقي، 1409ق، ج 12، ص 105)
  7. ( سبا/ 47)
  8. (خوانساري، 1373، ج 2، ص 461).
  9. (ري شهري، ميزان الحکمه،بي تا، ج 1، ص 171).

منابع

  • بررسي تطبيقي شيوه هاي«تربيت فرزند»دراسلام و«فرزند پروري»در روان شناسي،حمیده اله یاری،دانشگاه اصفهان،دکتر اعظم پرچم،ص73. تاریخ بازیابی:4 شهریور 1392.