قیروان

شهر قیروان در تونس قرار دارد. این شهر را عقبة ابن نافع در سال 51 ه. ق بنا نمود تا مردم عرب در آن سرزمين براى سپاه خود مركزى استوار داشته باشند.

بلاذرى مى‌گويد: چون خلافت بر معاوية بن ابى سفيان هموار گشت، وى معاوية بن حديج سكونى را بر مصر ولايت داد و او در سال پنجاه هجرى عقبة بن نافع فهرى را به افريقيه گسيل داشت. به روايتى ديگر، عقبه را خود معاويه بر مغرب ولايت داد. به هر صورت، وى با چهار هزار تن از مسلمانان به غزاى افريقيه رفت و آن را فتح كرد و خطه قيروان افريقيه را ترسيم كرد. قيروان جنگلى از اشجار و درختان گز بود كه به دليل وجود درندگان و مارها و كژدمهاى كشنده امكان زندگى در آن نبود. عقبة آن خارستان را از وجود درندگان و گزندگان پاك و در آن، مسجد جامعى بنا كرد.

شهری است بزرگ که در زمان معاویةبن ابی سفیان بصورت شهر درآمده و مسلمانان در آن سکونت کرده اند. این شهر در اقلیم سوم قرار دارد. طول آن 31 درجه و عرض آن 30 درجه و 40 دقیقه است . گروهی از دانشمندان و محدثان بدان منسوبند.

این شهر مقر فرمانروایان اسلامی در غرب آفریقا تا سال 800 بود، پایتخت فاطمی های اول در 909 بود.

دانشگاه قیروان مشهور است و بنای آن به قرن نهم می رسد. شهر قیروان به ساختن سجاده معروف است. پایه و اساس شکل تمام مسجدهای جامع را که در آفریقای شمالی ساخته شده می توان در مسجد بزرگ قیروان در تونس دید.