ولى (اسم الله)

ولی یکی از اسماء الله است که در قرآن نیز بارها به آن اشاره شده است. مانند:

«أَمِ اتَّخَذُوا مِنْ دُونِهِ أَوْلِياءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلِيُّ وَ هُوَ يُحْيِ الْمَوْتى وَ هُوَ عَلى كُلِّ شَيْ ءٍ قَديرٌ».

معنای ولی

به سرپرست و اداره كننده امر ولی گویند و نيز بمعنى دوست و يارى كننده نیز آمده است. طبرسى در ذيل آیه «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا...» می گوید: ولّى از “و ل ى” است بمعنى نزديكى بدون فاصله و او كسى است كه به تدبير امور از ديگرى احقّ و سزاوارتر است.

به رئيس قوم والى گويند كه به تدبير و امر و نهى امور نزديك و مباشر است. به آقا مولى گويند كه بامر بنده سرپرستى و مباشرت مي كند، به بنده مولى گويند كه با اطاعت مباشر امر مولى است، و از آنست ولىّ يتيم كه مباشر مال يتيم و اداره اوست.

در مصباح از ابن فارس نقل كرده:

هر كه كار كسى را اداره كند ولىّ آن كار است: «اللَّهُ وَلِيُّ الَّذِينَ آمَنُوا يُخْرِجُهُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ..».

جمع ولّى اولياء است بمعانى فوق كه گفته شد: «وَ الَّذِينَ آوَوْا وَ نَصَرُوا أُولئِكَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ».

«لا يَتَّخِذِ الْمُؤْمِنُونَ الْكافِرِينَ أَوْلِياءَ مِنْ دُونِ الْمُؤْمِنِينَ».

منبع

قاموس قرآن، قرشى، سيد على اكبر، تهران: دار الكتب الإسلامية، 1371