انجیل متی

كلمه متی

كلمه متی به معنی بخشش خدا است. وی یكی از دوازده رسول مسیح بوده که نامش در مرقس، لوقا و اعمال آمده است.

معرفی اجمالی انجیل متی

قديمى ‌ترين انجيل‌ها است و به طورى كه بعضى از مسيحيان گفته‌اند، تصنيف اين كتاب و انتشارش در سال 38 ميلادى بوده، بعضى ديگر آن را بين 50 تا 60 دانسته‌اند، پس اين انجيل (كه از بقيه انجيل‌ها قديمى‌تر است) به اعتراف خود مسيحيان بعد از مسيح نوشته شده، مدرك ما در اين مدعا كتاب "قاموس الكتاب المقدس" ماده "متى" تاليف مستر هاكس است. انجیل متی از همه اناجیل مفصل‌تر بوده و زندگی حضرت عیسی علیه السلام را با جزئیات بیشتری بیان كرده است. این كتاب در 27 باب به اتمام می‌رسد.

و محققين از قدما و متاخرين ايشان برآنند كه اين كتاب در اصل به زبان عبرانى نوشته شد و سپس به زبان يونانى و ساير زبان‌ها ترجمه شده است و تازه نسخه اصلى و عبرانى آن هم مفقود شده، پس آنچه ترجمه از آن به جاى مانده مجهول الحال است و معلوم نيست مترجم آن كيست، مدرك ما در اين ادعا كتاب "ميزان الحق" است، البته صاحب "قاموس الكتاب المقدس" هم با ترديد به آن اعتراف نموده است.

مکان و تاریخ نگارش انجیل متی

در مورد زمان و مكان نگارش این كتاب نیز نظرات مختلف وجود دارد؛ به طوری كه مستر هاكس آورده است: «زمان تصنیف آن انجیل معلوم نیست؛ ولی به هر صورت این مسلّم است كه پیش از اناجیل دیگر انتشار یافته است. برخی برآنند كه در سال 38 و بعضی هم مابین سال 50 و 60، نوشته شده است». برخی هم می‌گویند این انجیل را دیرتر؛ یعنی پس از این كه انجیل مرقس مدت زیادی در دسترس مردم بوده است، تاریخ‌گذاری كرده‌اند.

این عده، زمان نگارش آن را در دهه 70 یا حتی دیرتر قرار می‌دهند. در محل نوشتن این كتاب برخی می‌گویند برای اهالی فلسطین نگاشته شده است؛ ولی بیش‌تر مكان نوشتن این انجیل را انطاكیه و برای اهالی آن دیار می‌دانند».

محتوای انجیل متی

انجیل متی با برشماری اجداد عیسی مسیح علیه السلام آغاز و بیان تولد آن حضرت ادامه می‌یابد. «اما ولادت عیسی مسیح چنین بود كه چون مادرش مریم به یوسف نامزد شده بود، قبل از آنكه با هم آیند، او را از روح‌القدس حامله یافتند و شوهرش یوسف چونكه مرد صالح بود و نخواست او را عبرت نماید، پس اراده نمود او را به پنهانی رها كند». بعد از آن جریان فرار عیسی و خانواده‌اش به مصر را می‌آورد. تا این كه یحیای تعمیددهنده راه را برای عیسی آماده می‌کند و خبر از نزدیکی ملکوت آسمان که آن را اشعیای نبی خبر داده بود، می‌دهد. بعد از آن یحیای معمدان او را تعمید می‌دهد.

در باب چهارم عیسی علیه السلام در بیابان امتحان می‌شود، تا در شهر جلیل با موعظه و پند، خدمات خود را آغاز نماید. بعد از آن، موعظه معروف بالای كوه را بیان می‌دارد كه در آن درباره تورات هم سخن به میان آمده است: «گمان مبرید كه من آمده‌ام تا تورات یا صحف انبیاء را باطل سازم؛ نیامده‌ام تا باطل كنم بلكه تا تمام كنم».

در باب‌های هشتم تا نهم، مجموعه‌ای از معجزات حضرت عیسی علیه السلام را آورده و سپس مأموریت دوازده حواری را می‌گوید. در باب 16، عیسی علیه السلام نخستین‌بار پیشگویی مرگ خود را می‌كند. در باب بعدی دوباره این امر تكرار می‌شود: «و او را خواهد كشت و در روز سوم خواهد برخاست». عیسی علیه السلام در ادامه خدمات خودش در شهر اریحا، دو كور را شفا داد.

تا این كه برای بار آخر، ورود مطفرانه‌ای به اورشلیم را نموده و معبد را پاكسازی می‌كند. در آنجا عیسی داخل هیكل خدا گشته، جمیع كسانی را كه در هیكل خرید و فروش می‌كردند، بیرون نمود و به آنها گفت: «مكتوب است كه خانه من خانه دعا نامیده می‌شود لیكن شما مغازه دزدانش نموده‌اید»؛ بعد از آن عیسی علیه السلام آخرین مشاجره‌اش را با رهبران یهود کرده و آنها را به خاطر كارهایشان محكوم می‌نماید.

در باب 26 جریان تدهین عیسی علیه السلام، توسط زنی با عطر گران‌بها را آورده است كه در این جریان، شاگردان از دست عیسی علیه السلام بسیار ناراحت بوده و بر این كار غضبناك بودند؛ كه در این كار اسراف گردیده و می‌توانستیم پول این عطر را به فقرا بدهیم. در ادامه، جریان یهودا الخریوطی كه به عیسی علیه السلام خیانت کرده و در شام آخر او را لو می‌دهد، سپس دستگیری، محاكمات و مرگ عیسی علیه السلام را بیان دارد.

منابع

• ترجمه تفسير الميزان، دفتر انتشارات اسلامى‌، قم‌، 1374، چاپ پنجم،‌ ج‌3، ص487.
• هادی جهانگشای، انجيل متي، دانشنامه پژوهه، بازیابی: 19 فروردین 1393.