سید جمال الدین واعظ اصفهانی

این صفحه مدخلی از اثر آفرینان است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

واعظ اصفهانی، جمال‌الدین

قرن: 13

(1279-مقتول 1326 ق)

عالم و واعظ. ملقب به صدرالواعظین و صدرالمحققین. در همدان به دنیا آمد. در «تاریخ انقلاب مشروطیت ایران»، تولد وى 1289 ق در اصفهان ذكر شده است. او برادرزاده‌ى آیت ‌اللَّه سید اسماعیل صدرعاملى اصفهانى است. در كودكى پدرش را از دست داد و به همراه مادر به تهران آمد. پس از تحصیلات ابتدایى به اصفهان رفت و به تهران آمد. پس از تحصیلات ابتدایى به اصفهان رفت و به فراگیرى مقدمات عربى و فلسفه و عرفان پرداخت.

او در اصفهان مشغول وعظ و تبلیغ گشت و در اندك زمانى از وعاظ مشهور شد. به علت جو استبدادى كه ظل‌السلطان در اصفهان برقرار كرده بود، سید جمال در 1319 ق به تبریز رفت و در مورد اهمیت قانون و مزایاى حكومت قانونى خطابه‌هایى ایراد نمود. در بازگشت به اصفهان پس از انتشار كتاب «رویاى صادقه» با همكارى شیخ احمد مجدالاسلام كرمانى و میرزا نصراللَّه ملك المتكلمین، مورد كینه‌ى ظل‌السلطان قرار گرفت.

بار دیگر به تبریز رفت و در آنجا مورد توجه محمدعلى شاه ولیعهد قرار گرفت. سپس به تهران آمد و به تشویق محافل آزادیخواهان شبها در مسجد شاه (مسجد امام خمینى) به وعظ و خطابه پرداخت. وى در اوایل مشروطیت در مساجد و انجمن‌ها به طرفدارى از مشروطه سخنرانى مى‌كرد و به همین جهت مورد توجه مردم واقع شده بود. پاره‌اش از سخنرانى‌هاى او به صورت روزنامه‌اى به نام «الجمال» چاپ شد. در زمان به توپ بستن مجلس به شاه عبدالعظیم رفت و از آنجا به قصد عتبات عازم همدان شد. وى به واسطه سابق دوستى، ورود خود را به میرزا محسن خان مظفرالملك، حاكم همدان ابلاغ كرد. او نیز این مساله را به دربار تهران گزارش داد.

لذا امیر افخم همدانى حاكم بروجرد از طرف دربار مأمور شد تا سید جمال‌الدین را به بروجرد ببرد. سید جمال مدتى در بروجرد زندانى بود و عاقبت توسط عمال محمدعلى شاه قاجار مسموم و خفه گردید و در قبرستان یخچال این شهر دفن شد. بعدها این قبرستان به جمالیه معروف گردید. در «كارنامه‌ى بزرگان» سال درگذشت وى 1336 ق ذكر شده است. از دیگر آثار وى: «لباس التقوى»؛ مقالاتى كه در روزنامه «حبل‌المتین» كلكته و جراید مصر چاپ مى‌شد.