دیوان جِیش

این مدخل از دانشنامه هنوز نوشته نشده است.

محتوای فعلی بخشی از یک کتاب متناسب با عنوان است.

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

اين ديوان كه به نام «ديوان جُند» نيز ناميده شده در زمان خلافت خليفه دوم برپا شد. وظيفه اين ديوان، در آغاز پيدايش، سرشمارى و تهيه فهرستى از نام مردمانى بود كه در جنگهاى صدر اسلام شركت مى‌كردند؛ تا با در دست داشتن آمارى صحيح از آنها هزينه بيت‌ المال مسلمين بررسى شده و ميزان سهم هر يك از مردم از بيت‌ المال روشن شود. در تهيه اين فهرست آنچه مورد توجه قرار مى‌گرفت، نزديكى مردمان به پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله بود. به مرور زمان بر وظايف اين ديوان افزوده شد. سرپرستى امور لشكرى مسلمين، تهيه انواع آمارها از تعداد جنگاوران، تعداد كشته‌ شدگان، زخميان و وظيفه وجوه پرداختى به هر كدام از جنگاوران ازجمله وظايف اين ديوان بود. سرپرست اين ديوان «ناظر الجيش» ناميده مى‌شد.