۲۰۰ پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)
معرفى اجمالى
دويست پرسش و پاسخ پيرامون امام زمان(عج) اثر سيد جعفر موسوى نسب، پاسخ به پرسش‌هاى متنوعى در مورد شخصيت امام زمان(عج)، غيبت و ظهور آن حضرت با رويكردى روايى است كه به زبان فارسى و در سال 1385ش نوشته شده است.
از آن جا كه مؤلف در حوزه مهدويت فعاليت داشته و در اين خصوص، سؤالات فراوانى به دستش رسيده است كه پاسخ آن‌ها در منابع پراكنده وجود داشته و منبع مستقلى كه پاسخ به سؤالات داده باشد را نيافته، اقدام به تأليف كتاب كرده است.
ساختار
كتاب با مقدمه مؤلف در بيان اهميت سؤال، آغاز شده و مطالب در دو جلد، در چهارده فصل، به صورت پرسش و پاسخ، در قالبى نو و نظمى خاص، به دويست پرسش رايج در مورد امام زمان(عج) پاسخ داده است، بدين گونه كه:
در پرسش‌هاى ابتدايى، مباحثى در مورد معرفت امام عصر(عج)، لزوم شناخت و كيفيت درك شخصيت آن حضرت مطرح و پاسخ سؤالات در اين باب ذكر شده است.
در فصول بعدى، پرسش‌هايى در خصوص ولادت و نسب حضرت مهدى(عج)، ويژگى‌هاى آن حضرت، غيبت طولانى امام عصر(عج)، نواب اربعه و نواب عام، وظايف انسان‌ها در قبال حضرت مهدى(عج) در عصر غيبت و مفهوم انتظار آن حضرت، مطرح و پاسخ داده شده است.
سؤالات به صورت ريشه‌اى و با دلائل نقلى، عقلى و تاريخى مورد بررسى قرار گرفته است.
سؤالات، از تمام سطوح اعم از حوزوى، دانشگاهى و عمومى تهيه و پاسخ آن‌ها نيز در سطوح مختلف ارائه شده و پس از پايان هر پاسخ، منابع ارزشمندى از بزرگان عرصه مهدويت، جهت مطالعه و تحقيق بيشتر، معرفى شده است.
گزارش محتوا
فصل اول، بعد از پاسخ به اين پرسش كه آيا در قرآن، سخنان پيامبر(ص) و ائمه(ع)راجع به حضرت مهدى(عج) مطلبى رسيده است يا نه، معناى اين جمله از پيامبر(ص) كه در خطبه غدير درباره حضرت مهدى(عج) فرمود: «الا إنه الغراف من بحر العميق»، بدين گونه تشريح شده كه مراد اين است كه حضرت مهدى(عج)، رودى پرآب از درياى عميق معرفت و شناخت الهى است.
دوم، به دنبال پاسخ به سؤالاتى كه مربوط به ولادت و نسب آن حضرت است، ديدگاه شيعيان و ساير مذاهب و اديان را پيرامون تولد يا عدم تولد منجى آخر، بررسى كرده و دلايل عقلى ارائه شده بر ولادت حضرت حجت(عج) و ديده شدن ايشان، پس از تولد را تحليل كرده است.
مشخصات و اوصاف ظاهرى امام زمان(عج)، اين كه چرا مى‌گويند به زبان آوردن اسم واقعى ايشان حرام است، چرا نام آن حضرت را با حروف مقطع(م.ح.م.د) مى‌نويسند و علت ناميدن امام دوازدهم(عج) به شريك القرآن، مهدى، قائم، منصور، منتظر، بقيه الله، حجه الله و اباصالح، در سوم توضيح داده شده است.
در پاسخ به اين كه آيا كودكى پنج ساله لياقت امامت را دارد؟ نويسنده ضمن اشاره به انبياء و ائمه‌اى كه در سنين كودكى به مقامات الهى رسيده‌اند، چنين بيان مى‌كند كه ولايت و امامت، مقام بزرگى است كه از ناحيه پروردگار به انسان‌ها عرضه شده و اين مقام، مشروط به قيد و شرط استعداد و قابليتى است كه عده‌اى خاص از آن برخوردار بوده و احكام و قوانين الهى بر قلب آن‌ها الهام شده است و ربطى به كودكى و كهن‌سالى ندارد.
آيا حضرت مهدى ازدواج كرده‌اند، مگر ممكن است انسانى اين قدر عمر كند، چرا امام زمان(عج) پير نشده‌اند، زيرا مى‌گويند وقتى ايشان ظهور مى‌كند؛ مانند جوانان هستند، آيا ايشان به صدقات ما نياز دارند، امام زمان(عج) به شهادت مى‌رسند يا رحلت مى‌فرمايند و آيا حديث «لو أدركته لخدمته أيام حياتى» دليل برترى آن امام(عج) بر ساير ائمه(ع) است يا خير؟ از جمله سؤالاتى است كه در اين فصل مورد بررسى و تحقيق قرار گرفته‌اند.
چهارم، به مسئله غيبت حضرت حجت(عج) پرداخته است.
نويسنده غيبت را به سه قسم تقسيم كرده و هر يك را در مورد آن حضرت تطبيق كرده است:
1- غيبت معرفتى: همان غيبت شخصى و حقوقى كه در اين فرض، امام(ع) از ديد معرفتى ما مخفى است؛ يعنى به طور عادى زندگى مى‌كنند؛ ولى مردم شناخت و معرفت به اين كه اين شخص امام زمان(عج) است، ندارند.
2- غيبت جسمانى به دليل نامرئى بودن: به اين معنى كه امام(ع) نزد مردم زندگى مى‌كنند و به جاهاى مختلف رفته، از احوالات شيعيان مطلع شده، ولى هيچ كس وجود آن حضرت را با چشمان ظاهرى نمى‌بيند.
3- غيبت جسمانى به دليل تصرف در چشمان مردم: كه در قرآن نيز به مواردى از آن اشاره شده است.
پنجم به نواب امام زمان(عج) اختصاص داشته و بعد از معرفى مختصر نواب خاص، وظايفى كه آنان به عهده داشته‌اند، طريقه شناخت ايشان در زمان غيبت، دليل تمام شدن نيابت خاص پس از هفتاد سال، وجوب پيروى از نواب عام و عقيده اهل سنت در رابطه با «ولايت فقيه» بررسى و تحليل شده است.
ششم، به بحث پيرامون وظايف انسان‌ها در قبال حضرت مهدى(عج) و شيوه‌هاى عملى ترويج فرهنگ مهدويت پرداخته است.
در اين فصل، صورت‌هاى اظهار محبت به امام زمان(عج)، اعمالى كه با انجام آن‌ها مى‌توان با ايشان ارتباط برقرار كرد و اين كه آيا قيام و انقلاب قبل از قيام آن حضرت صحيح و مشروع است يا خير؟ به تفصيل بيان شده است.
پس از تعريف لغوى و اصطلاحى انتظار در هفتم، علت سختى و زيبايى اين آموزه، ثمرات آن، وظايف منتظران در عصر غيبت و انتظار امام زمان از ايشان، مقام و منزلت منتظران در روايات و راه‌هاى دوستى با امام زمان(عج) تبيين شده است.
هشتم و نهم، به سؤالاتى پيرامون ادعيه و اماكن منسوب به امام زمان(عج) اختصاص دارد. در اين زمينه، نكاتى درباه دعاى ندبه و سند آن، عريضه، توقيعات آن حضرت، اماكنى همچون جزيره خضرا و مسجد جمكران ارائه شده است.
وضعيت كتاب
فهرست مطالب در ابتدا و معرفى بيش از چهل سايت اينترنتى در شبكه جهانى، پيرامون امام زمان(عج) با عنوان ضمايم، در انتهاى كتاب آمده است.
پاورقى‌ها، بيشتر به ذكر منابع اختصاص دارد.
منابع مقاله
1- مقدمه و متن كتاب.
2- پارسا با مشاركت بنياد فرهنگى حضرت مهدى موعود(عج) و انتشارات مسجد جمكران، (1388)، «امام مهدى(عج) در آينه قلم كارنامه منابع پيرامون امام مهدى(عليه‌السلام) و مهدويت»، قم، مؤسسه اطلاع‌رسانى اسلامى مرجع، ج1 ص313.
منبع
ویکی نور
