مقام امام زمان علیه السلام
| |
|
کشور |
|
|
شهر |
|
| |
| |
| مشاهده در نقشه | |
مقام حضرت مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف در وادي السلام نجف اشرف، يكي از قديمي‌ترين مقامات منتسب به حضرت بقية اللّه ارواحنا فداه مي‌باشد. در طول قرون و اعصار افراد زیادی به اين مكان مقدس می روند و به عبادت می پردازند و در مواردي نیز توفيق تشرف می یابند.
امام صادق علیه السلام مكّرر به اين نقطه تشريف آورده، در آن جا نماز گزارده، آن جا را این به عنوان معرفي فرموده است. بنا بر برخی روایات در روزهاي آغازين دولت حضرت ولي عصر عجل الله تعالی فرجه الشریف ایشان از اين نقطه عبور می کنند به سوي کوفه پايتخت دولت کريمه رهسپار مي‌شوند.
محتویات
مکان و تاریخچه مقام
از درب طوسی صحن مقدس امیرمؤمنان علیه السلام که بیرون می آییم و از مسجد شیخ طوسی می گذریم، از درب اصلی وادی السلام وارد شده، از مقام هود و صالح می گذریم. اولین مسیر ماشین رو که در سمت چپ ما قرار دارد، مسیر مقام حضرت مهدی علیه السلام می باشد.
مسیر کوتاهی را پیموده با گنبد سبزی روبه رو می شویم که در طول قرنها به مقام حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف شهرت داشته است.
كاشي‌كاري گنبد و بارگاه موجود، در سال ۱۳۱۰ ق توسّط شخصي به نام سيّد محمّدخان پادشاه سند انجام شده است.
ساختمان قبلي توسّط سيد بحرالعلوم (متوفاي ۱۲۱۲ ق) تجديد بنا شده بود.[۱] در محراب مقام حضرت مهدي علیه السلام سنگي موجود است كه زيارتنامهِ حضرت بقية اللّه (ارواحنا فداه) بر آن نقش شده است. تاريخ كنده‌كاري اين سنگ نهم شعبان۱۲۰۰ ق مي‌باشد.[۲]
محدّث نوري در مورد تاريخچهِ مقام حضرت مهدي عجل الله تعالی فرجه الشریف مي‌نويسد:
در بيرون سور شهر نجف در سمت غربي قبرستان معروفِ وادي السلام مقام مقدس حضرت مهدي علیه السلام واقع است، كه از براي آن: صحن، گنبد، مقام و بارگاهي است و در آن جا محرابي است منتسب به حضرت مهدي علیه السلام كه علت اين انتساب معلوم نيست، نمي‌دانيم كه آيا در آن جا كسي آن سرور را ديده، يا كرامتي از آن حضرت در آن مكان مقدس ظاهر گشته؟ جز اين كه آن مقام شريف از قديم الايام وجود داشته است.[۳]
مولا محمدتقي مجلسي (متوفاي ۱۰۷۰ ق) در كتاب لوامع صاحب قراني كه در سال ۱۰۶۶ ق به تأ‌ليف آن پرداخته، گزارش سفر خود به عتبات عاليات را به طور مشروح آورده و در ضمن آن فرموده:
۲۸ سال پيش از اين به زيارت حضرت اميرالمؤ‌منين مشرّف شدم … مشغول رياضت شاقه شدم، اكثر ايّام در مقام حضرت صاحب الامر علیه السلام مي‌بودم كه در خارج نجف اشرف واقع است … شب ها پروانه‌وار بر دور روضهِ مقدسه مي‌گشتم … روزها در مقام حضرت صاحب الامر علیه السلام … [۴]
بيان مجلسي اوّل صراحت دارد كه اين مقام در عهد او نيز موجود بوده و به حضرت صاحب‌الامر علیه السلام منتسب بوده است.
در كتاب لؤ‌لؤ الصّدف في تاريخ النجف تأ‌ليف سيد عبداللّه، مشهور به ثقة‌الاسلام، كه در تاريخ ۱۳۲۲ ق تاليف شده،[۵] آمده است:
در مقام حضرت مهدي علیه السلام سنگ مرمري هست كه زيارتنامهِ آن حضرت بر آن حك شده، و تاريخ كنده‌كاري آن ۹۱۲ هجري مي‌باشد.
در سمت راست مقام، چاهی است که مورد احترام زوار است. در سمت چپ مقام، اتاق و محرابی است که به مقام امام صادق علیه السلام مشهور است. شهرت این مکان مقدّس به عنوان «مقام امام صادق علیه السلام » طبعا به جهت نزول امام صادق علیه السلام در این مکان و به جای آوردن دو رکعت نماز در این مکان می باشد، چنانکه در احادیث منقول از: ابان بن تغلب، ابوالفرج سندی، فرات بن احنف و مبارک خبّاز به آن تصریح شده است.
جايگاه منبر حضرت قائم عجل الله تعالی
در احاديثی از منبر حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه و جايگاه آن، صحبت به میان آمده است.
1. فرات بن احنف كوفي مي‌گويد: در محضر امام صادق علیه السلام عازم زيارت مولاي متقيان اميرمؤ‌منان علیه السلام بوديم، هنگامي كه به ثویّه (محلي در نزديكي كوفه مي‌باشد)[۶] رسيديم، امام علیه السلام پياده شد و دو ركعت نماز به جاي آورد. پرسيدم اين چه نمازي بود؟ فرمود:
"هذا مَوضِعُ مِنبَرِ القائِمِ، اَحبَبتُ اَن اَشكُرَ اللّهَ في هذَا المَوضِع"[۷]
اين جا محلّ منبر حضرت قائم علیه السلام است، دوست داشتم كه در اين جا نماز شكر به جاي آورم.
2. ابان بن تغلب از اصحاب سرشناس امام باقر و امام صادق علیهما السلام مي‌گويد: در محضر امام صادق علیه السلام بودم، كه از ظَهر كوفه گذر كرد، در نقطه‌اي پياده شد و دو ركعت نماز خواند، كمي جلوتر رفت و دو ركعت ديگر به جاي آورد، اندكي جلوتر رفته دو ركعت ديگر خواند، آن گاه فرمود:
اين جا محل قبر اميرمؤ‌منان علیه السلام مي‌باشد.
پرسيدم: جانم به فداي شما باد، آن دو مورد ديگر كه نماز گزارديد كجا بود؟ فرمود:
"مَوضِعُ رَا‌سِ الحُسَينِ علیه السلام وَمَوضِعُ مِنبَرِ القائِمِ علیه السلام"[۸]
3. مبارك خباز گويد: هنگامي كه امام صادق علیه السلام به حيره[۹] تشريف فرما شد به من امر فرمود كه بر استر و دراز گوش زين بگذارم. چون زين نهادم سوار شد.من نيز سوار شدم. به محلي رسيديم كه سيل آن جا را گود كرده بود. در آن‌جا فرود آمد و دو ركعت نماز گزارد. اندكي جلوتر رفت و دو ركعت ديگر به جاي آورد، كمي جلوتر رفت و دو ركعت ديگر نيز نماز خواند. آن‌گاه سوار شده بازگشت.
عرض كردم: جانم به فداي شما باد، آن دو مورد ديگر كه نماز گزارديد كجا بود؟ فرمود:
"مَوضِعُ رَا‌سِ الحُسَينِ علیه السلام وَمَوضِعُ مِنبَرِ القائِمِ علیه السلام"[۱۰]
سيّد ابن طاووس اين حديث را از طريق خواجه نصير طوسي با سند معتبر از مبارك خباز روايت كرده است.
در اين احاديث، به منبر قائم علیه السلام به عنوان محلّي در ظهر كوفه تصريح شده است كه امام صادق علیه السلام در آن جا فرود آمده و دو ركعت نماز گزارده و بدان تصريح کرده است.
اما محل منبر حضرت قائم علیه السلام به صورت مشخص معلوم نيست. اما احتمالا محلّ منبر قائم علیه السلام همان مقام مشهور به مقام حضرت مهدي علیه السلام در وادي السلام باشد.
علامه سيّد جعفر آل بحرالعلوم اين احتمال را به صورت قطعي و به طور ارسال مسلّم نقل كرده، مي‌فرمايد:
- محل منبر قائم علیه السلام محلّي است در خارج نجف، كه گنبدي با كاشي سبز دارد و به عنوان: مقام مهدي علیه السلام شناخته مي‌شود، كه پدر بزرگم سيّد بحرالعلوم آن را تعمير كرد، سپس در سال ۱۳۱۰ ق سيّد محمّدخان پادشاه سند آن را تعمير و مرمّت نمود و كراماتي به آن جا نسبت داده مي‌شود.[۱۱]
- شهرت اين مكان مقدّس به عنوان طبعاً به دليل نزول امام صادق علیه السلام در اين مكان و به جاي آوردن دو ركعت نماز در اين مكان مي‌باشد، چنان‌كه در احاديث منقول از ابان بن تغلب، ابوالفرج سندي، فرات بن احنف و مبارك خبّاز به آن تصريح شده است.
- در همهِ احاديث ياد شده، امام صادق علیه السلام آن جا را به این عنوان معرفي فرموده است.
- روي اين بيان احتمال انطباق مقام حضرت با محل محراب آن حضرت كاملاً احتمال به جايي مي‌باشد.
منبع
مجله انتظار بهار و تابستان 1383، شماره 11 و 12
آرشیو عکس و تصویر
گنبد مقام صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه در وادی السلام
تجمع زوار در مقام صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه الشریف
مقام صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه در وادی السلام
محراب مقام صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه در وادی السلام
چاه مقام صاحب الزمان عجل الله تعالی فرجه در وادی السلام
محراب مقام امام صادق علیه السلام در نزدیکی مقام امام زمان عجل الله تعالی فرجه
.jpg)
.jpg)
.jpeg)
.jpeg)
.jpg)
پانویس
- ↑ تحفة‌العالم، 1، ص ۳۱۹.
- ↑ ماضي النجف، 1، ص 96.
- ↑ كشف الاستار، ص 206.
- ↑ لوامع صاحب قراني، 8، ص 664.
- ↑ الذريعة، 18، ص 383
- ↑ معجم البلدان،ج۲،ص۸۷؛ تاريخ الكوفة،ص۱۶۲.
- ↑ دلائل الامامة،ص۴۵۹؛ حلية الا‌برار،۵،ص۳۴۳.
- ↑ كامل الزيارات،ص۳۴؛ بحارالانوار، ۱۰۰،ص ۲۴۱.
- ↑ حيره نام شهري بود در سه ميلي كوفه در سرزمين نجف [معجم‌البلدان،۲،ص۳۲۸].
- ↑ تهذيب الا‌حكام،۶،ص۳۵؛ وسائل الشيعة،۱۴،ص۳۹۹.
- ↑ تحفة العالم، ج 1، ص 319.
