میرزا حیدرعلی ثریا تهرانی

این صفحه مدخلی از دائرة المعارف بزرگ اسلامی است

(احتمالا تصرف اندکی صورت گرفته است)

ثُرَیّا تِهْرانی، میرزا حیدرعلی (1250-1318ق/1834-1900م)، شاعر، ادیب و خوشنویس.

تخلص شعری

متخلص به ثریا و ملقب به مجدالادبا، در دوره ناصرالدین شاه قاجار. او گاهی مجد نیز تخلص می‌کرد.

گزیده زندگینامه ثریا

ثریا در کرمانشاه متولد شد. وی تحصیلاتش را در همان شهر به پایان رساند، سپس به تهران رفت و نزد حاج سید صادق طباطبایی ظاهراً به پیشه محرری احکام شرعی اشتغال یافت. پس از آن به دربار قاجار راه یافت و مدتی معلمی بانوان حرم و به ویژه فرح‌السلطنه، دختر ناصرالدین شاه را بر عهده گرفت. وی سرانجام در تهران درگذشت.

مناظرات شعری ثریا

ثریا با شاعران و سخن‌آوران هم‌زمان خود مناظره و مطایبه داشت. در همین دوره، شاعر دیگری به نام محمدحسین تهرانی نیز دارای تخلص «ثریا» بود که میان او و میرزا حیدرعلی بر سر این موضوع مشاجراتی صورت گرفته است.

آثار

خیرالکلام فی مدائح الکرام، در مدح ائمه اطهار؛ ماده تاریخ هایی درباره عالمان دوره ناصری؛ دیوان اشعار (چ1312 و 1328ق)؛ دیباچه بر دیوان محیط قمی؛ دیباچه بر افتخارنامه حیدری؛ دیباچه بر حقایق المناقب و اشارات الحسینیه از عنقا طالقانی؛ دیباچه‌ بر نسخه‌ای از مثنوی مولوی که ابوالحسن جلوه آن را آماده چاپ کرده بود؛ الغدیریه؛ منشآت و نمونه‌ای از خوشنویسی های او.

منابع

• دائرة المعارف بزرگ اسلامی، جلد17، صفحه62-86، مدخل "ثریاتهرانی" از سارا هاشمی، در دسترس در کتابخانه مدرسه فقاهت.