حماسه حسینی (کتاب)


نویسنده	مرتضی مطهری
موضوع	واقعه کربلا
زبان	فارسی
تعداد جلد	2


حماسه حسینی

حماسه ی حسینی مجموعه ای است مشتمل بر کلیه ی سخنرانی ها و یادداشت های استاد شهید آیت الله مطهری درباره حادثه کربلا، جلد اول این مجموعه شامل سخنرانیهاست.

این کتاب شامل هفت فصل است:

فصل اول تحت عنوان «حماسه ی حسینی» مجموعه ی سه سخنرانی استاد شهید تحت همین عنوان است که در حدود سال 1347 هجری شمسی در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است.

فصل دوم را سخنرانی های استاد، تحت عنوان «تحریفات در واقعه ی تاریخی کربلا» تشکیل می دهد. این سخنرانی ها در فروردین ماه 1348 هجری شمسی برابر با محرم 1389 هجری قمری در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است.

«ماهیت قیام حسینی»، فصل سوم این کتاب را تشکیل می دهد. توضیح این که در سال 1356 هجری شمسی، استاد سخنرانی هایی تحت عنوان «مسئله ی شناخت» در کانون توحید (تهران) ایراد کردند. از آنجا که زمان آن سخنرانی ها مقارن با دهه اول محرم بود، در سه جلسه ای که مصادف با شبهای تاسوعا و عاشورا بود، نیمی از وقت به بحث درباره حادثه کربلا اختصاص داده شد. مجموعه آن سه نیم جلسه این فصل را تشکیل می دهد و عنوان آن نیز از یادداشت های استاد اخذ شده است.

فصل چهارم را یک سخنرانی آن شهید بزرگوار تحت عنوان «تحلیل واقعه ی عاشورا» تشکیل می دهد. این سخنرانی در سال 1356 در یکی از جلساتی که به طور هفتگی در برخی منازل برقرار و موسوم به «جلسه یزدی ها» بود، ایراد شده است.

«شعارهای عاشورا» (سخنرانی معروف استاد که توأم با گریه شدید ایشان است) فصل پنجم این کتاب را تشکیل می دهد. این سخنرانی در روز عاشورا و در حدود سال 1352 در مسجد جامع نارمک تهران، ایراد گردیده است.

فصل ششم این کتاب، مجموع هفت جلسه سخنرانی استاد شهید تحت عنوان «عنصر امر به معروف و نهی از منکر در نهضت حسینی» است که در محرم 1390 هجری قمری برابر با اسفند 1348 و فروردین 1349 هجری شمسی در حسینیه ی ارشاد ایراد شده است. در این فصل، علاوه بر موضوع مذکور به طور کلی اصل «امر به معروف و نهی از منکر» مورد بحث واقع شده که در خلال آن، مسائل اجتماعی و سیاسی روز از جمله کارنامه مسلمین در مسئله فلسطین بررسی شده است.

«عنصر تبلیغ در نهضت حسینی» فصل هفتم این کتاب را تشکیل می دهد. این فصل مجموع هفت سخنرانی استاد تحت همین عنوان است که در سال 1350 شمسی و در ماه محرم در مسجد «جاوید» تهران ایراد شده است. در این فصل به طور کلی «تبلیغ در اسلام» نیز مورد بحث واقع شده است.

جلد دوم این کتاب شامل نوشته ها و یادداشت هایی از استاد شهید آیت الله مرتضی مطهری در این باب است. این کتاب ، حاوی مطلبی است که استاد شهید به مرور ایام نگاشته اند و هدف از این نگارش، یادداشت مطالب قابل توجه جهت مراجعه ی بعدی و یا آمادگی برای سخنرانی بوده است. این مطالب از نظر اجمال و تفصیل متفاوت می باشند، به طوری که برخی از آنها به صورت یک مقاله است و برخی دیگر چند سطری بیش نیست و در موارد اندکی مطلب با اشاره ، بیان شده است.

شامل هشت فصل است که موضوع برخی از آنها همان موضوع سخنرانی هایی است که در جلد اول این مجموعه به چاپ رسیده ، تفاوت اصلی در گفتار و نوشتار بودن آنها و برخی مطالب اختصاصی است و به تعبیر دیگر این فصول در جلد اول و دوم مکمل یکدیگرند.

شاید برای ما نیز درباره حماسه ی عظیم عاشورا سؤالاتی به وجود آمده باشد. که به آنها پاسخ داده می شود. به طور مثال:

آیا همه ی گزارشاتی که از حماسه کربلا بر فراز منبرها و لا به لای اوراق مقاتل بیان می شود، مطابق با واقع است؟ اگر هست چرا در این زمینه مطالب ضد و نقیض وجود دارد؟
معیار تشخیص واقعیات از تحریفات در این حماسه چیست؟
آیا در مورد این حماسه گزارش مفصلی به ما نرسیده است؟ یا عامل دیگری باعث برخی تحریفات شده است؟
اصولاً ماهیت قیام امام حسین علیه السلام چیست؟ ریشه ها و عوامل به وجود آمدن آنچه بوده است؟
آیا این قیام یک امر خصوصی و فقط برای شخص امام حسین علیه السلام بوده است؟
آیا هدف امام حسین علیه السلام تحقق پذیرفت و رسالت این قیام بزرگ در ظهر عاشورا به اتمام رسید؟
امر به معروف و نهی از منکر یعنی چه و راهکارهای اجرای آن در جامعه کدام است؟

همچنین مباحثی مانند معنی تحریف و عنصر تبلیغ، ابزار و وسائل پیام رسانی و روش های تبلیغی، عوامل تقویت و تضعیف شخصیت و خلاصه شعارهای عاشورا را می توان یافت.